Ba lý do khiến Fed sẽ giữ nguyên lãi suất

Bất chấp những nỗ lực công khai của Tổng thống Donald Trump nhằm thuyết phục Cục Dự trữ Liên bang hạ lãi suất, chính sách tiền tệ vẫn bị trì hoãn trong thời gian tới vì ba lý do.

Thứ nhất, sự bất ổn xung quanh chế độ thuế quan của chính quyền Trump vẫn ở mức cao bất thường. Chính sách thuế quan không chỉ liên tục thay đổi về quốc gia, sản phẩm, mức thuế suất và lý do áp dụng, mà thời hạn giải quyết cũng liên tục bị trì hoãn, bằng chứng là hai hạn chót ngày 1 tháng 4 và ngày 9 tháng 7 đã qua. Giờ đây, mọi sự chú ý đang đổ dồn vào hạn chót ngày 1 tháng 8, tức là hai ngày sau cuộc họp tiếp theo của ngân hàng trung ương để thiết lập chính sách tiền tệ.

Quyết định áp thuế 50% lên hàng nhập khẩu từ Brazil của Trump vì vụ truy tố người bạn của ông, cựu Tổng thống Jair Bolsonaro, cho thấy lý do Tổng thống muốn tăng thuế quan có thể vượt xa lý do kinh tế thuần túy. Theo Bloomberg News, Brazil là một trong những mục tiêu áp thuế quan gần đây nhất của Trump vì nước này đang thâm hụt thương mại với Hoa Kỳ.

Thứ hai, vì tác động của việc tăng thuế quan đối với thị trường lao động và lạm phát của Hoa Kỳ cho đến nay vẫn còn khá hạn chế nên vẫn còn quá sớm để đánh giá rủi ro sẽ chiếm ưu thế ở phía nào, thông qua thị trường lao động yếu hơn hay tỷ lệ lạm phát cao hơn.

Về lao động, nền kinh tế vẫn gần đạt được ước tính của các quan chức Fed về tình trạng việc làm đầy đủ, với tỷ lệ thất nghiệp dao động trong phạm vi hẹp từ 4% đến 4,2% trong 12 tháng qua. Mặc dù tăng trưởng việc làm và tỷ lệ tuyển dụng đã chậm lại, nhưng điều này đã được bù đắp bởi sự tăng trưởng chậm lại của lực lượng lao động, phần lớn là do các biện pháp trấn áp nhập cư bất hợp pháp và gia tăng trục xuất, cùng với thực tế là tình trạng sa thải vẫn ở mức thấp.

Về lạm phát, tác động của thuế quan vào giá hàng hóa mà người tiêu dùng phải trả đã bị hạn chế. Mặc dù giá cả hàng tiêu dùng cốt lõi đã ổn định trong ba tháng qua, điều này có thể chỉ phản ánh độ trễ giữa thời điểm hàng hóa được đặt hàng và thời điểm chúng cuối cùng được bày bán trên kệ. Nó cũng có thể phản ánh quyết định của các doanh nghiệp trong việc điều chỉnh giá dần dần theo thời gian để khách hàng không bị chú ý (và khó chịu) khi thấy mức tăng. Việc tăng chi phí theo thời gian cũng có lợi ích là ngăn chặn các yêu cầu từ Trump - chẳng hạn như yêu cầu Walmart Inc. - chỉ cần chịu chi phí.

Thứ ba, không có nhu cầu cấp thiết phải hành động vì chính sách tiền tệ không gây ra sự hạn chế đáng kể nào đối với hoạt động kinh tế. Chủ tịch Jerome Powell đã hạ cấp mô tả chính sách từ "vừa phải" xuống "khiêm tốn". Trên thực tế, xét theo sự nới lỏng gần đây của các điều kiện tài chính và khả năng phục hồi của nền kinh tế, chính sách tiền tệ có thể không hề gây ra bất kỳ sự hạn chế nào. Thị trường chứng khoán sôi động và đồng đô la yếu hơn đã khiến các điều kiện tài chính nói chung được cải thiện đáng kể trong năm nay, ngay cả khi chính sách tiền tệ bị trì hoãn. Chi phí chờ đợi là thấp miễn là các rủi ro đối với các nhiệm vụ lạm phát và việc làm của Fed được đánh giá là cân bằng.

Truyền thông đang nhấn mạnh sự chia rẽ trong chính sách mong muốn, làm nổi bật sự chênh lệch trong Bản tóm tắt Dự báo Kinh tế tháng Sáu giữa bảy thành viên của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (Federal Open Market Committee - FED), cơ quan thiết lập lãi suất, không có kế hoạch cắt giảm lãi suất nào cho năm 2025 so với 10 thành viên dự kiến hai hoặc ba lần cắt giảm, mỗi lần 25 điểm cơ bản. Ngoại trừ Thống đốc Michelle Bowman và Thống đốc Christopher Waller — hai người được Trump bổ nhiệm vào Hội đồng Quản trị đang ủng hộ việc cắt giảm lãi suất vào tháng Bảy — tôi nghĩ tầm quan trọng của sự chia rẽ này đã bị phóng đại.

Dự báo lãi suất có thể khác nhau do những đánh giá khác nhau về: 1) triển vọng chính sách thương mại và thuế quan; 2) mức độ truyền dẫn của thuế quan cao hơn vào lạm phát và hậu quả đối với kỳ vọng lạm phát; và 3) lập trường hiện tại của chính sách tiền tệ. Chính sách thuế quan và tác động của nó đối với tăng trưởng và lạm phát sẽ trở nên rõ ràng hơn trong vài tháng tới, bao gồm cả việc liệu giá cả tăng có dẫn đến kỳ vọng lạm phát cao hơn hay không. Ngoài ra, hiệu suất của nền kinh tế sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự thắt chặt của chính sách tiền tệ. Khi điều này xảy ra, sự chênh lệch trong dự báo lãi suất, như được thể hiện trong biểu đồ điểm, sẽ giảm bớt.

Việc Fed ngần ngại cắt giảm lãi suất chắc chắn sẽ dẫn đến những đòn tấn công tiếp theo của Trump vào ngân hàng trung ương, và Bowman cùng Waller sẽ tiếp tục ủng hộ chính sách tiền tệ nới lỏng. Trên thực tế, áp lực có thể gia tăng khi các ứng cử viên hàng đầu kế nhiệm Powell — Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett, Waller và cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh — dường như vẫn đang công khai thử việc.

Không điều gì trong số này có thể lay chuyển được Powell. Ngược lại, áp lực đó khiến Fed khó cắt giảm lãi suất hơn. Nếu các quan chức Fed bị cho là đã nhượng bộ trước áp lực chính trị, mối lo ngại về tính độc lập của Fed sẽ gia tăng, làm tăng nguy cơ kỳ vọng lạm phát bị mất cân bằng.

Nguồn: Bloomberg Europe