Ai sẽ lấp đầy khoảng trống của Nvidia tại Trung Quốc?

Sáng 25/11, Talkshow "Thế hệ thông minh đương thời - Intelligent Generation NOW" đã mở màn Diễn đàn Kinh tế mùa thu 2025 với thông điệp mạnh mẽ về vai trò của giới trẻ trong kỷ nguyên số. 

Trong bối cảnh toàn cầu bước vào kỷ nguyên số, chuyển đổi xanh và Cách mạng Công nghiệp 4.0, tự động hóa, số hóa và AI vừa tạo áp lực thay đổi việc làm, vừa mở ra cơ hội mới trong năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn và công nghệ môi trường. Dự báo đến năm 2030, thế giới sẽ thiếu khoảng 85 triệu lao động có kỹ năng cao. Tại Việt Nam và TP.HCM, yêu cầu phát triển nhân lực chất lượng cao càng cấp thiết khi thành phố đặt mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và kinh tế tri thức theo Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết Đại hội XI nhiệm kỳ 2025-2030 của Đảng bộ Thành phố, nhưng khoảng cách kỹ năng và thiếu hụt nhân lực STEM vẫn còn. 

Nhận thức tầm quan trọng đó, Ban Tổ chức Diễn đàn Kinh tế mùa thu năm 2025 lựa chọn chủ đề “Thế hệ thông minh đương thời - Intelligent Generation NOW” cho Talkshow mở màn sáng ngày 25/11, nhằm tạo diễn đàn kết nối lãnh đạo Chính phủ, chuyên gia quốc tế và thanh niên, thảo luận về tư duy, kỹ năng và trách nhiệm của thế hệ trẻ trong kỷ nguyên AI và tri thức toàn cầu. Đây không chỉ là hoạt động khởi động Diễn đàn, mà còn là lời mời gọi giới trẻ chung tay kiến tạo tương lai thông minh, xanh và bền vững.

Đưa TPHCM trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực

Ông Nguyễn Văn Được - Chủ tịch UBND TPHCM chia sẻ, chúng ta đang sống trong thời kỳ mà công nghệ, trí tuệ nhân tạo và dữ liệu đang tái định hình mọi mặt của đời sống. Cơ hội chưa bao giờ mở rộng như ngày hôm nay, nhưng đi kèm với đó cũng là những thách thức lớn chưa từng có. Trong bối cảnh đó, TPHCM đang nỗ lực mạnh mẽ để trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ, tài chính và tri thức của cả nước và khu vực. Nghị quyết 98 đã mở ra không gian mới để thành phố thử nghiệm đột phá với những mô hình chưa có trong tiền lệ. Các sáng kiến chiến lược như Trung tâm tài chính quốc tế TPHCM đang được đẩy mạnh nhằm đưa thành phố trở thành điểm hội tụ của công nghệ tài chính và đổi mới sáng tạo.

TPHCM luôn xem giáo dục và đào tạo là nền tảng chiến lược với hệ thống đại học hàng đầu, nhiều chính sách hỗ trợ và các mô hình hợp tác hiệu quả "3 nhà" đồng hành gồm: Nhà nước, Nhà trường và Nhà doanh nghiệp để đưa tri thức đi vào thực tiễn, trở thành động lực cho sự phát triển. Những cơ chế chính sách mới không chỉ thách thức sự chuyển mình của thành phố mà quan trọng hơn đã mở ra nhiều cơ hội cho thế hệ trẻ.

Để trở thành một đô thị đổi mới sáng tạo mang tầm vóc khu vực, TPHCM xác định chiến lược "Hợp tác toàn cầu, hành động địa phương". Từ định hướng đến hành động, TPHCM đang triển khai nhiều chương trình cụ thể như thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý đô thị từ giao thông, y tế cho đến giáo dục, cam kết tăng trưởng xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn và các đô thị sáng tạo, đặt con người và đặc biệt là thế hệ trẻ vào trung tâm của mọi chiến lược phát triển.

Theo ông Được, “các bạn trẻ là thế hệ được sinh ra trong kỷ nguyên số, có tư duy mở, có khả năng tiếp cận công nghệ vượt trội và có tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám thất bại để trưởng thành và mạnh mẽ hơn. Các bạn không chỉ là lực lượng lao động của tương lai, mà các bạn chính là động lực của ngày hôm nay. Các bạn không chỉ tham gia một sự chuyển đổi, mà các bạn là trung tâm của sự chuyển đổi đó”.

TPHCM cam kết tạo mọi điều kiện tốt nhất để phát huy tối đa tiềm năng của thế hệ trẻ thông qua ba nhóm định hướng lớn. Thứ nhất là đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng số, bao gồm phát triển 5G, dữ liệu mở và các nền tảng số để phục vụ đổi mới sáng tạo. Thứ hai là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc hợp tác với các trường đại học và trung tâm nghiên cứu để đào tạo chuyên gia công nghệ, AI và khoa học dữ liệu. Thứ ba là hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khuyến khích khởi nghiệp đột phá, phát triển không gian sáng tạo và thử nghiệm sandbox cho các mô hình mới. Mục tiêu là đưa TPHCM trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực, nơi mỗi bạn trẻ đều có cơ hội học tập, thử nghiệm và tỏa sáng.

Lộ trình thay đổi tư duy cho thế hệ trẻ

Ông Stephan Mergenthaler - Giám đốc điều hành, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEP) chia sẻ, theo nghiên cứu của WEP, khi khảo sát các công ty hàng đầu thế giới về tác động của công nghệ, 39% các kỹ năng cốt lõi của người lao động sẽ thay đổi. Điều này có nghĩa là công việc trong tương lai của các bạn sẽ đòi hỏi những kỹ năng mà thậm chí hôm nay các bạn còn chưa từng nghe đến.

Công nghệ không thay thế con người, nhưng nó đang tái định nghĩa lại những gì con người có thể làm. Nếu nhìn vào danh sách các kỹ năng hàng đầu mà các doanh nghiệp tìm kiếm trong năm 2025, đó là tư duy phân tích, sự bền bỉ, tính linh hoạt, khả năng lãnh đạo và tư duy sáng tạo. Tuy nhiên, khi nhìn xa hơn đến năm 2030, trọng tâm sẽ chuyển dịch mạnh mẽ sang khả năng cộng tác với AI và dữ liệu lớn, an ninh mạng, và đặc biệt là tư duy học tập suốt đời. Một thực tế đáng lưu ý là khi hỏi các công ty điều gì đang kìm hãm sự chuyển đổi của họ, 63% câu trả lời đều chỉ ra rằng "khoảng cách kỹ năng" chính là rào cản lớn nhất.

Nguyên nhân của sự thay đổi này đến từ sự phát triển theo cấp số nhân của công nghệ. Chúng ta đang chứng kiến sức mạnh tính toán dành cho việc huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tăng trưởng phi mã. Không chỉ AI, chúng ta còn thấy sự đột phá trong tính toán lượng tử, sự sụt giảm chi phí của công nghệ pin năng lượng, những bước tiến trong công nghệ sinh học (như giải mã gen người), và sự mở rộng của nền kinh tế vũ trụ. Tất cả những thay đổi này đang mở ra những tiềm năng hoàn toàn mới.

Khi nhìn vào tương lai của công việc, điều cốt yếu là phải hình dung ra sự cộng tác giữa con người và máy móc. Đã có rất nhiều tranh luận lo ngại rằng AI và tự động hóa sẽ phá hủy việc làm. Theo đánh giá toàn cầu của chúng tôi, mặc dù sẽ có khoảng 92 triệu việc làm bị thay thế, nhưng đồng thời, một số lượng việc làm lớn hơn nhiều sẽ được tạo ra nhờ những cơ hội công nghệ mới này.

Đến năm 2030, bức tranh lao động sẽ rất cân bằng: Một phần công việc được thực hiện bởi máy móc, một phần bởi con người, và phần quan trọng nhất là sự cộng tác giữa cả hai. Các doanh nghiệp hiện nay không chỉ tập trung vào công nghệ; 77% trong số họ đang tập trung vào việc đào tạo lại (upskilling) cho nhân viên hiện có, và 69% đang tìm kiếm những nhân sự mới có kỹ năng không chỉ để thiết kế công cụ AI mà còn để cộng tác hiệu quả với chúng. Chúng ta sẽ sớm thấy sự xuất hiện của lực lượng lao động lai - nơi con người quản lý các đội ngũ tác nhân tự hành.

Ông Stephan Mergenthaler đề xuất một lộ trình thay đổi tư duy gồm 4 điểm chính:

Thứ nhất, chuyển từ tư duy cạnh tranh sang tư duy cộng tác. Đừng coi AI là đối thủ trong một trò chơi có tổng bằng không (zero-sum game). Hãy coi đây là cơ hội để xây dựng các đội ngũ lai, nơi kết hợp những gì tốt nhất của trí tuệ nhân tạo với sự khéo léo và phẩm chất độc đáo của con người.

Thứ hai, chuyển từ việc học tĩnh sang học tập liên tục. Trong quá khứ, giáo dục được coi là việc tiếp thu một bộ kỹ năng cố định để dùng cả đời. Ngày nay, các bạn phải coi việc học là một hành trình không ngừng nghỉ, liên tục tái đào tạo và nâng cấp bản thân.

Thứ ba, chuyển từ tư duy cục bộ sang tư duy hệ thống. Thay vì chỉ tập trung vào các lĩnh vực riêng lẻ (silos), thế giới công việc mới đòi hỏi khả năng kết nối các điểm rời rạc. Câu hỏi không phải là bạn biết gì về một lĩnh vực hẹp, mà là bạn có thể tò mò và tư duy sáng tạo để giải quyết các vấn đề phức tạp hay không.

Cuối cùng, chuyển từ chuyên môn hóa sang sự tích hợp. Hãy trở thành những chiếc cầu nối. Đừng để bản thân bị đóng khung trong một chiếc hộp nghề nghiệp cố định. Khả năng tích hợp kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau sẽ là lợi thế cạnh tranh lớn nhất.

Tóm lại, sự dịch chuyển quan trọng nhất chính là từ việc tập trung vào hiệu suất sang tập trung vào sự sáng tạo. Công nghệ có thể giải quyết bài toán hiệu suất, nhưng sự sáng tạo là lãnh địa của con người.

Cát Lam

FILI - 20:02:59 25/11/2025

Nguy cơ ‘thoái hóa tư duy’ vì lạm dụng AI

Các nghiên cứu gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những hệ lụy khôn lường khi con người ngày càng phụ thuộc vào Trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT.

Ảnh minh họa.

AI hiện hữu trong hầu hết đời sống con người, từ sinh hoạt tới sản xuất, giáo dục, nghiên cứu, sáng tạo nghệ thuật. AI giúp con người tối ưu hóa hoạt động, tăng hiệu suất, giảm nhân lực. Sự bùng nổ của AI đã và đang cho thấy sự lớn mạnh không ngừng của ứng dụng học máy và công nghệ dữ liệu lớn, đẩy trí tuệ nhân tạo lên một bước phát triển mới.

Bất chấp những lợi ích to lớn đó, AI đang đứng trước nguy cơ biến chính quá trình sáng tạo tri thức thành một vòng lặp đóng, đe dọa sự sáng tạo và gây ra sự ‘thoái hóa’ tư duy con người.

Theo các chuyên gia, sự tiện lợi tức thời khi sử dụng AI có thể phải trả giá bằng chi phí trí tuệ dài hạn.

Sự suy giảm chức năng não bộ và “nợ nhận thức”

Nghiên cứu kéo dài bốn tháng của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) đã làm sáng tỏ những tác động sâu sắc của việc lạm dụng AI đối với bộ não con người. Nghiên cứu này, theo dõi 54 người tham gia viết luận, phát hiện ra rằng việc dựa dẫm vào các công cụ AI có thể làm suy yếu chức năng não và kỹ năng tư duy phản biện.

Sử dụng công nghệ điện não đồ (EEG), các nhà nghiên cứu đã ghi lại hoạt động não của những người tham gia. Kết quả thật đáng kinh ngạc: Nhóm sử dụng công cụ AI thể hiện kiểu mẫu thần kinh khác biệt đáng kể so với nhóm chỉ viết bằng trí óc. Nhóm này cho thấy kết nối thần kinh ít hơn tới 55% so với nhóm chỉ dùng não, đặc biệt là ở những vùng chịu trách nhiệm cho tư duy sâu và hình thành trí nhớ.

Các nhà nghiên cứu gọi hiện tượng này là "nợ nhận thức". Tương tự như nợ tài chính cho phép hưởng lợi ích hiện tại nhưng phải trả chi phí sau này, nợ nhận thức xảy ra khi chúng ta chuyển giao nỗ lực trí tuệ cho các hệ thống bên ngoài, khiến các cơ bắp tinh thần bị teo đi do không được sử dụng. Nếu lạm dụng, AI có thể biến con người thành những kẻ tiêu thụ thụ động, đánh mất kỹ năng suy nghĩ độc lập.

Hệ lụy của việc giảm hoạt động nhận thức rất rõ ràng:

Suy giảm trí nhớ: Trong buổi đầu tiên của nghiên cứu MIT, có đến 83% người dùng AI không thể trích dẫn từ bài viết của chính mình, và không ai đưa ra được trích dẫn chính xác. Ngay cả sau nhiều buổi, nhiều người vẫn gặp khó khăn với nhiệm vụ cơ bản này.

Suy yếu tư duy phản biện: Việc sử dụng AI dẫn đến “sự tham gia hời hợt” và làm suy yếu kỹ năng tư duy phản biện, có thể nuôi dưỡng thói quen trì hoãn và "lười biếng".

Giảm hoạt động não bộ: Những người viết luận văn với sự hỗ trợ của AI kích hoạt não bộ ít hơn hẳn, với các vùng liên quan đến trí nhớ, tư duy phản biện và điều hành hoạt động giảm mạnh.

Khủng hoảng sáng tạo tri thức và "sụp đổ mô hình"

Vấn đề của các LLM không nằm ở năng lực tổng hợp, mà ở chỗ chúng chỉ biết tái chế những gì đã có. Các hệ thống này không sản sinh hiểu biết mới, mà chủ yếu sử dụng dữ liệu có sẵn rồi tái phân phối.

Khác với con người, vốn luôn tìm kiếm hướng đi mới vì nhiều động cơ như tiền bạc, danh tiếng, tò mò hay khát vọng chinh phục tri thức, AI không thể sản sinh được “cái mới”. Khi AI có thể trả lời gần như mọi câu hỏi phức tạp chỉ trong vài giây, phần thưởng cho sự sáng tạo của con người sẽ dần mất đi.

Sự mất động lực này đã được thể hiện qua trường hợp của Stack Overflow, diễn đàn nơi lập trình viên chia sẻ tri thức: chỉ trong 6 tháng sau khi ChatGPT xuất hiện, lượng câu hỏi trên nền tảng này giảm hơn 25%, và đến nay là 90%. Đây là sự mất mát của một “kho tri thức sống”, nơi mỗi câu trả lời được kiểm chứng, tranh luận và bổ sung.

Chính dữ liệu từ những nền tảng như Stack Overflow từng là nguồn huấn luyện cho các công cụ AI. Khi nguồn gốc tri thức này cạn kiệt, AI sẽ ngày càng lặp lại những gì chính nó đã sản sinh.

Hiện tượng này được gọi là “Sự sụp đổ mô hình tri thức” (model collapse). Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng khi mô hình bị huấn luyện chủ yếu từ dữ liệu do chính AI sinh ra, chất lượng tri thức dần trở nên nghèo nàn, mất dần khả năng phản ánh sự đa dạng và độ chính xác của thế giới thực. Giáo sư Hannah Li của Đại học Columbia kết luận rằng: “Kết quả chung là chúng sẽ tệ hơn. Các mô hình sẽ tệ hơn”.

Nguy cơ đồng nhất hóa và tái chế tri thức

Bên cạnh sự suy giảm nhận thức cá nhân, việc lạm dụng AI còn dẫn đến sự đồng nhất hóa tri thức. Các bài luận được viết với sự hỗ trợ của AI có sự tương đồng đáng kinh ngạc, cho thấy các mô hình "đồng nhất về mặt thống kê". Điều này tạo ra một kiểu độc canh trí tuệ, nơi các quan điểm đa dạng của con người được lọc qua cùng một lăng kính thuật toán, có khả năng kìm hãm sự đa dạng sáng tạo.

AI có xu hướng nhấn mạnh các mẫu phổ biến trong dữ liệu và dần dần bỏ quên các thông tin hiếm, các chi tiết độc đáo hoặc các dữ liệu nằm ở góc khuất trong thống kê. Nếu xu hướng này tiếp tục, Internet vốn là kho thông tin phong phú có nguy cơ trở thành một thế giới mờ nhạt, nơi tri thức bị làm loãng. Nhân loại có thể bước vào thời kỳ “tái chế tri thức”, nơi đổi mới bị đình trệ vì phần thưởng cho sáng tạo mới ngày càng mờ nhạt.

AI là công cụ mạnh mẽ, nhưng cần phải có cách tiếp cận chiến lược. Các nhà nghiên cứu MIT đã phát hiện ra một dấu hiệu lạc quan: những người tham gia đã phát triển nền tảng nhận thức vững chắc trước khi sử dụng AI có thể tận dụng chúng hiệu quả hơn, thậm chí hoạt động thần kinh còn tăng lên khi được giới thiệu về công cụ này. Họ sử dụng AI như một trợ lý thực sự chứ không phải một công cụ hỗ trợ.

Tri thức nhân loại được gây dựng bằng nỗ lực, trí tò mò và lòng dũng cảm dấn thân vào điều chưa biết. Tuy nhiên, nếu biến AI thành “đường ray” duy nhất, chúng ta có nguy cơ bị dẫn vào một vòng lặp nghèo nàn, nơi cả con người lẫn máy móc chỉ còn biết lặp lại những gì đã có.

Màn ra mắt mô hình GPT-5 gây thất vọng của OpenAI đặt ra câu hỏi liệu AI đang chạm tới giới hạn giữa lúc hàng trăm tỉ đô la đầu tư đang đổ vào lĩnh vực này với kỳ vọng quá mức.

CEO OpenAI Sam Altman ca ngợi mô hình GPT-5 là bước tiến lớn, hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), vượt trội trí tuệ con người. Tuy nhiên, nhiều người đã bày tỏ thất vọng về năng lực của mô hình này sau khi dùng thử. Ảnh: Getty Images

Tiến bộ của AI đang chậm lại

Hôm 7-8, OpenAI công bố mô hình AI GPT-5, phiên bản nâng cao của GPT-4. CEO OpenAI Sam Altman ca ngợi đây là một bước lớn, hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), vượt trội trí tuệ con người.

AGI có tiềm năng giải quyết các vấn đề lớn của nhân loại, như chữa trị bệnh tật, tối ưu hóa năng lượng hoặc khám phá vũ trụ.

Nhưng nhiều chuyên gia lo ngại, nếu AGI đạt đến mức độ tự chủ cao và không được thiết kế với các cơ chế kiểm soát chặt chẽ, nó có thể hành động theo cách không dự đoán được hoặc không phù hợp với giá trị con người.

OpenAI kỳ vọng GPT-5 sẽ cải tiến ChatGPT, ứng dụng dành cho người dùng phát triển nhanh nhất từ trước đến nay, với hiệu suất mượt mà hơn và trải nghiệm được cải thiện.

Nick Turley, trưởng nhóm ChatGPT đã dự đoán “những tín hiệu tích cực” cho mô hình này.

Tuy nhiên, sự kiện ra mắt GPT-5 rốt cục gây thất vọng, vấp phải sự chỉ trích vì những lỗi cơ bản, chẳng hạn như gắn nhãn sai bản đồ Mỹ và không mang lại sự tiến bộ nhảy vọt như đã hứa hẹn.

Người dùng cũng nhận thấy sự thay đổi trong “tính cách” của GPT-5, không thân thiện như GPT-4

Ngoài ra, mô hình này tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh, theo các chuẩn đánh giá hàng đầu. Người dùng mô tả GPT-5 như một bản nâng cấp dần dần so với GPT-4 hơn là một bước tiến mang tính đột phá.

Thomas Wolf, đồng sáng lập Hugging Face, nhà cung cấp các công cụ học máy để phát triển ứng dụng nhận xét, GPT-5 thiếu sự mới lạ mang tính đột phá như mong đợi, làm dấy lên nghi ngờ về quỹ đạo phát triển của AI tạo sinh.

Sau những khoản đầu tư khổng lồ lên đến hàng trăm tỉ đô la Mỹ vào cơ sở hạ tầng AI và điện toán, Thung lũng Silicon đang đặt câu hỏi liệu năng lực AI hiện tại đã đạt đến đỉnh điểm hay chưa.

Trong ba năm qua, các nhà nghiên cứu, người dùng và nhà đầu tư AI đã quen với tốc độ cải tiến chóng mặt của công nghệ này. OpenAI từng dẫn đầu nhưng gần đây, các đối thủ Google, Anthropic, DeepSeek và xAI của tỉ phú Elon Musk đã thu hẹp khoảng cách phát triển AI.

Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt này đã thúc đẩy những dự đoán táo bạo về việc AGI sắp xuất hiện.

Sam Altman cho rằng, AGI có thể trở thành hiện thực trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump. Tuy nhiên, hiệu suất kém cỏi của GPT-5 đã thách thức kỳ vọng này và đặt ra sự hoài nghi về mức định giá lên đến 500 tỉ đô la của OpenAI.

"GPT-5 là biểu tượng trung tâm của toàn bộ phương pháp mở rộng quy mô để đạt được AGI, nhưng nó đã không hiệu quả”, Gary Marcus, nhà phê bình nổi tiếng về AI và là giáo sư danh dự về tâm lý học và khoa học thần kinh tại Đại học New York bình luận.

Stuart Russell, giáo sư chuyên ngành khoa học máy tính Đại học bang California ở Berkeley từng cảnh báo về mối nguy hiểm khi năng lực của AI vượt quá khả năng kiểm soát của con người.

Nhưng giờ đây, ông lo ngại tình hình phát triển AI hiện nay giống như thời kỳ đầu của “mùa đông AI” vào thập niên 1980, khi những đổi mới thời đó không đáp ứng được kỳ vọng và không mang lại lợi nhuận đầu tư.

Ông cảnh báo, những kỳ vọng thái quá có thể dẫn đến một cuộc tháo chạy của nhà đầu tư nếu AI không đáp ứng được những hứa hẹn thương mại.

Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng, lĩnh vực AI vẫn còn non trẻ và việc áp dụng công nghệ này vào các ứng dụng kinh doanh vẫn chưa được phổ biến rộng rãi.

Vốn đầu tư tiếp tục đổ vào các công ty khởi nghiệp và cơ sở hạ tầng AI. Nhưng Russell cảnh báo rằng, nếu nhà đầu tư nhận thấy bong bóng AI đang bị thổi phồng quá mức, thị trường có thể điều chỉnh nhanh chóng.

Hạn chế của chiến lược phát triển AI hiện tại

Vấn đề cốt lõi nằm ở những hạn chế của chiến lược phát triển AI hiện tại. Trong nhiều năm, các công ty như OpenAI và Anthropic dựa vào các quy luật mở rộng quy mô. Theo đó, nhiều dữ liệu và năng lực điện toán hơn sẽ tạo ra các mô hình AI tốt hơn. Nhưng cách tiếp cận này đang vấp phải những hạn chế về tài nguyên.

Dữ liệu đào tạo miễn phí trên internet đã cạn kiệt, thúc đẩy các công ty AI phải ký thỏa thuận mua dữ liệu với các nhà xuất bản và truyền thông, như thỏa thuận giữa OpenAI và nhật báo tài chính Financial Times.

Tuy nhiên, vẫn chưa chắc chắn liệu những thỏa thuận này có thể duy trì được sự tiến triển của AI hay không. Sức mạnh điện toán là một nút thắt khác. GPT-4 sử dụng hàng nghìn chip của Nvidia, trong khi GPT-5 được cho là sử hàng trăm nghìn chip thế hệ mới của Nvidia, tiêu tốn rất nhiều năng lượng.

Altman thừa nhận những hạn chế này, lưu ý rằng trong khi các mô hình cơ bản được cải thiện nhanh chóng, các chatbot như ChatGPT đang gần đạt hiệu suất cao nhất.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc tập trung vào việc mở rộng quy mô các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và kiến trúc Transformer đã kìm hãm các phương pháp tiếp cận thay thế. Transformer là một mô hình học sâu do Google phát triển. Đây là nền tảng quan trọng cho nhiều mô hình ngôn ngữ lớn hiện nay.

Các LLM chỉ được đào tạo dựa trên văn bản đang có hiệu suất giảm dần, theo Yann LeCun, cựu lãnh đạo bộ phận nghiên cứu AI của Meta, người được xem là một trong những “cha đẻ” của AI hiện đại.

Tốc độ chậm lại trong sự phát triển của AI đang ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ. Dưới thời Tổng thống Jode Biden, an toàn và quy định quản lý AI là những ưu tiên hàng đầu do lo ngại về sự phát triển nhanh chóng của công nghệ.

Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Donald Trump lại ưu tiên việc bãi bỏ quy định quản lý và sự thống trị AI của Mỹ trên toàn cầu.

David Sacks, cố vấn AI của ông Trump bác bỏ những dự đoán bi quan về AGI, mô tả thị trường AI là cân bằng với nhiều công ty cạnh tranh và con người vẫn đóng vai trò kiểm soát hướng đi của AI.

Gần đây, ông Trump cho phép Nvidia xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc. Các nhà phân tích cho rằng, khi mà AGI không còn được xem là rủi ro, Mỹ muốn tập trung vào sự thống trị về chip AI và các mô hình AI trên toàn cầu.

“Chính quyền Mỹ hiện tại rõ ràng muốn tăng cường hợp tác quốc tế để giúp họ áp dụng AI của Mỹ”, Keegan McBride, cố vấn chính sách cấp cao về công nghệ tại Viện Tony Blair nói.

Sayash Kapoor, nhà nghiên cứu của Đại học Princeton cho biết, nhiều công ty AI đang chuyển hướng từ việc theo đuổi AGI sang xây dựng cơ sở hạ tầng thực tế cho các sản phẩm AI.

Nhóm của ông nhận thấy hiệu suất của GPT-5 chỉ ở mức trung bình trong các nhiệm vụ như nghiên cứu, lập trình và dịch vụ khách hàng. Tuy nhiên, điểm nổi bật của GPT-5 là tiết kiệm chi phí và tốc độ phản hồi nhanh hơn các mô hình khác.

Tính thực tế này có thể thúc đẩy sự đổi mới trong các ứng dụng AI.

Miles Brundage, cựu nhà nghiên cứu của OpenAI nhận định, trọng tâm của cuộc đua AI sắp tới có thể sẽ chuyển từ các mục tiêu AGI trừu tượng sang các ứng dụng thực tế.

Lê Linh (Theo Financial Times)

TBKTSG

TP.HCM sẽ có trung tâm dữ liệu trị giá hơn 250 triệu USD

Với Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm dữ liệu này được kỳ vọng góp phần xây dựng hệ sinh thái AI đồng bộ, thu hút trung tâm R&D, start-up, quỹ đầu tư, trường đại học công nghệ,… từ đó có thể tiến nhanh hơn để trở thành thành phố AI đầu tiên ở Việt Nam và Digital Hub của khu vực.

Với công suất thiết kế ban đầu 30 MW và sẽ mở rộng lên 120 MW trong tương lai, trung tâm dữ liệu trị giá hơn 250 triệu USD tại TP.HCM sẽ sẵn sàng phục vụ các nhu cầu tính toán khổng lồ cho phát triển AI và các ngành kinh tế số…

Ngày 13/7/2025, CMC thông báo Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP) đã chính thức chấp thuận cho tập đoàn này đầu tư dự án CMC Hyperscale Data Center với tổng trị giá hơn 250 triệu USD tại cửa ngõ phía Đông thành phố.

Hyperscale DC SHTP không chỉ là một Trung tâm Dữ liệu thông thường mà được thiết kế như “trái tim” lưu trữ – tính toán – phân tích dữ liệu khổng lồ, cung cấp dịch vụ AI-as-a-Service, hạ tầng Cloud, Big Data, Cyber Security cho hàng triệu người dùng.

Toàn bộ trung tâm được tích hợp đồng bộ các công nghệ mạng thế hệ sau như XGS-PON, SD-WAN, SASE, cùng mạng truyền tải quang DWDM 800G, đảm bảo kết nối băng thông cực lớn, ổn định và an toàn từ lõi đến biên mạng.

Điểm nhấn công nghệ nằm ở hệ thống Digital Twin, cho phép mô phỏng, giám sát vận hành theo thời gian thực, tối ưu hóa hiệu suất toàn bộ trung tâm dữ liệu. Đồng thời, tập đoàn này cho biết cũng ưu tiên triển khai các giải pháp năng lượng tái tạo, mang đến giải pháp xanh cho môi trường và đạt tiêu chuẩn Green DC hiện đại. 

Trung tâm dữ liệu này  có công suất thiết kế ban đầu 30 MW và sẽ mở rộng lên 120 MW, sẵn sàng phục vụ nhu cầu tính toán khổng lồ cho phát triển AI và các ngành kinh tế số.

Trước đó, tập đoàn này đã xây dựng hệ sinh thái mở CMC Cloud – AI – Big Data – Cyber Security, phát triển năng lực lõi như GPU farm hơn 1.000 GPU NVIDIA GH200, các trung tâm dữ liệu đạt chuẩn Uptime Tier III tiên phong tại Việt Nam.

Theo CMC, Hyperscale DC SHTP chính là bước nâng cấp, đặt Việt Nam lên bản đồ hạ tầng dữ liệu Đông Nam Á, sẵn sàng đón các “ông lớn” công nghệ và các doanh nghiệp AI toàn cầu.

Đồng thời, đây cũng là nền tảng để vận hành và mở rộng sức mạnh cho hai nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia bao gồm CMC Cloud – nền tảng điện toán đám mây thuần Việt và Hệ sinh thái mở C.OpenAI – core AI với 25 công nghệ lõi tự phát triển như Computer Vision, LLM (Large Language Model), Voice Processing, Datalakehouse…

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch HĐQT/Chủ tịch Điều hành Tập đoàn CMC, khẳng định: “Chúng tôi không coi CMC Hyperscale Data Center SHTP là một trung tâm dữ liệu đơn thuần. Đây là nền móng hạ tầng để TP.HCM phát triển thành Digital Hub (trung tâm số) của khu vực, là hạ tầng cốt lõi phục vụ chuyển đổi số, chuyển đổi AI, là nơi doanh nghiệp Việt có thể tiếp cận tài nguyên tính toán mạnh nhất, không còn phải mang dữ liệu ra nước ngoài. Đây chính là hành động cụ thể của Tập đoàn Công nghệ CMC hưởng ứng Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân”.

Với Thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm dữ liệu này được kỳ vọng góp phần xây dựng hệ sinh thái AI đồng bộ, thu hút trung tâm R&D, start-up, quỹ đầu tư, trường đại học công nghệ,… từ đó có thể tiến nhanh hơn để trở thành thành phố AI đầu tiên ở Việt Nam và Digital Hub của khu vực.

Chia sẻ tại ĐHĐCĐ, Chủ tịch HĐQT CTCP VNG Lê Hồng Minh khẳng định Tập đoàn không có ý định hay chiến lược cắt giảm lao động khi tập trung vào phát triển AI (trí tuệ nhân tạo). “AI chỉ là công cụ hỗ trợ tăng hiệu suất”, trích lời founder VNZ.

Ông Lê Hồng Minh cho biết, VNG đã đầu tư vào AI ở 3 cấp độ. Đầu tiên là hạ tầng (infrastructure) có ý nghĩa đầu tư rất mạnh vào phần cứng, bởi “chip mua từ Nvidia rất đắt”. Tuy nhiên, mảng này mang về doanh thu và lợi nhuận ngay lập tức. Ví dụ như hệ thống đám mây VNG Cloud đã hoàn thành và ký hợp đồng cung cấp dịch vụ hạ tầng AI giai đoạn 2024-2025 cho khách hàng doanh nghiệp trị giá hơn 1,000 tỷ đồng, là hợp đồng lớn nhất trong lịch sử VNG về cung cấp dịch vụ doanh nghiệp.

Kế đến là nền tảng (platform), là các phần mềm nằm trên hạ tầng, phục vụ cho nhiều ứng dụng và nhu cầu khác nhau, như mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), hay Zalo AI. Ông Minh chia sẻ, VNG ra mắt Model-as-a-Service (MaaS), cho phép khách hàng sử dụng các mô hình AI lớn mà không cần tự cấu hình. Zalo AI cũng được sử dụng để hệ thống hóa dữ liệu doanh nghiệp.

“VNG sẽ đầu tư cẩn trọng vào phần này vì nó chưa tác động ngay lập tức mà mang tính dài hạn. Hiện tại, chỉ các công ty công nghệ lớn nhất thế giới (OpenAI, Google, Microsoft, Meta) mới có doanh thu từ mô hình AI. VNG đặt mục tiêu lợi nhuận nên sẽ không đầu tư quá lớn”, theo Chủ tịch VNZ.

Cuối cùng là ứng dụng (application), nơi tất cả các mảng kinh doanh của VNG đều ứng dụng AI trong công việc hàng ngày để tăng hiệu quả và năng lực. Theo ông Minh, việc này không tạo ra doanh thu trực tiếp từ AI, nhưng gián tiếp thúc đẩy doanh thu và lợi nhuận của các mảng kinh doanh hiện có.

“VNG đầu tư chất lượng, có tầm nhìn dài hạn, và phát huy thế mạnh truyền thống là phát triển sản phẩm” – trích lời ông Lê Hồng Minh.

Đáng chú ý, trước câu hỏi về xu hướng và khả năng cắt giảm lao động khi AI phát triển mạnh, ông Lê Hồng Minh khẳng định VNG không có chiến lược này.

“Quan điểm xuyên suốt của chúng tôi là AI không thay thế con người mà là công cụ hỗ trợ tăng hiệu suất, giúp công việc thực hiện tốt hơn, nhanh hơn, hiệu quả hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống” - theo ông Minh.

Chủ tịch VNZ cũng tin rằng AI sẽ không dẫn đến thất nghiệp hàng loạt, dù thừa nhận có thể đúng trong phạm vi nhỏ như cắt giảm nhân sự ở những công việc lặp lại và dễ tự động hóa.

“Ví dụ, cách đây 10 năm, VNG có khoảng 300 nhân viên phục vụ cho khách hàng mảng Game, đến nay, dù số lượng khách hàng tăng mạnh gấp 5-6 lần, nhưng bộ phận chăm sóc khách hàng chỉ còn vài chục người nhờ ứng dụng việc tự động hóa”, ông Minh cho hay.

Tuy vậy, niềm tin của VNZ là AI sẽ giúp cho năng lực làm việc của con người trở nên rộng hơn, tốt hơn và những công việc mới sẽ được tạo ra nhiều hơn.

Đổi tên thành "Tập đoàn VNG" là một định hướng dài hạn

Một trong những nội dung được các cổ đông quan tâm tại đại hội là phương án đổi tên công ty, từ CTCP VNG thành CTCP Tập đoàn VNG (VNG Group). Theo ông Lê Hồng Minh, việc đổi tên không đơn giản chỉ là thêm vào 2 chữ "Tập đoàn", mà có ý nghĩa khá quan trọng về chiến lược dài hạn.

Ông Minh cho biết, hiện tại, VNG vẫn là công ty vận hành chính các sản phẩm như game hay Zalo. Tuy nhiên, trong tương lai dài hạn, tất cả các mảng kinh doanh của VNG sẽ trở thành các công ty thành viên độc lập (như VNGGames cho mảng game, hay Zalopay sẽ là một công ty độc lập theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính).

Do đó, trong tương lai, công ty mẹ (VNG Group) sẽ không còn tham gia nhiều vào các hoạt động kinh doanh trực tiếp. Việc thêm từ "Group" thể hiện đúng tinh thần và bản chất cấu trúc của công ty trong giai đoạn 20 năm tới, khi công ty mẹ sẽ là một tập đoàn sở hữu các công ty con. Nói cách khác, tên gọi mới thể hiện đúng tinh thần và cấu trúc công ty cho giai đoạn 10-20 năm tới, phản ánh đúng bản chất của cấu trúc hoạt động và vận hành.

"Thực tế, VNG không đầu tư quá nhiều vào việc xây dựng thương hiệu công ty mẹ, mà tập trung vào các thương hiệu sản phẩm. Nhiều người dùng thậm chí không biết ai là đơn vị sở hữu Zalo. Trước đây, tên gọi Vinagame gắn liền với Võ Lâm Truyền Kỳ – sản phẩm đầu tiên rất nổi tiếng – nên thương hiệu công ty và sản phẩm gần như là một. Nhưng bây giờ điều đó đã khác; thương hiệu sản phẩm mới là trọng tâm, mới là điều xuất hiện trước mắt người dùng hàng ngày, hàng giờ.

Việc thêm "Group" mang ý nghĩa khá quan trọng về chiến lược: chúng tôi đang từng bước chuyển đổi sang mô hình tập đoàn với các công ty con chuyên trách từng lĩnh vực riêng biệt", Chủ tịch VNZ giải thích.

Châu An

FILI - 12:17:55 22/06/2025

LILAMA chính thức khởi động đấu giá công khai toàn bộ cổ phần CTCP Thủy điện Hủa Na với mức khởi điểm 34,400 đồng/cp, cao hơn 38% so với thị giá HNA hiện tại. Thương vụ có thể mang về ít nhất 300 tỷ đồng, đồng thời mở đầu chuỗi chuyển nhượng vốn tại nhiều đơn vị thành viên trong quý 2/2025 của LILAMA.

Tổng Công ty Lắp máy Việt Nam - CTCP (LILAMA, UPCoM: LLM) vừa thông báo tổ chức đấu giá toàn bộ hơn 8.72 triệu cp HNA, tương đương 3.71% vốn điều lệ. Hình thức bán là đấu giá công khai tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), với mức khởi điểm 34,400 đồng/cp, tương ứng tổng giá trị thương vụ tối thiểu khoảng 300 tỷ đồng.

Thời gian tổ chức đấu giá vào 9h sáng ngày 03/07. Nhà đầu tư phải nộp phiếu tham dự đấu giá chậm nhất 16h ngày 01/07, thời gian đăng ký mua và nộp tiền từ ngày 07/06 đến 15h30 ngày 26/06. Số lượng cổ phần đăng ký mua tối thiểu là 100 cổ phần và theo bội số của 100, trừ trường hợp mua toàn bộ.

Trước đó, LILAMA dự kiến đấu giá cổ phần HNA khởi điểm 33,200 đồng/cp, thấp hơn 3% so với mức điều chỉnh mới nhất. Tuy nhiên, HĐQT đã gia hạn thời gian chào bán trong khung 90-120 ngày kể từ ngày giấy chứng nhận chào bán ra công chúng có hiệu lực (19/03/2025). Với thông báo mới nhất, quá trình đấu giá chính thức được khởi động, khởi điểm 34,400 đồng/cp, cao hơn khoảng 38% so với thị giá 25,000 đồng/cp.

Trên thị trường chứng khoán, giá cổ phiếu HNA từng rơi mạnh về dưới 22,000 đồng/cp vào đầu tháng 4/2025 - sau giai đoạn tích lũy từ vùng 10,000 đồng/cp cuối tháng 9/2021 lên đỉnh lịch sử hơn 27,000 đồng/cp giữa tháng 7/2024. Trong hơn 1 năm qua, cổ phiếu này giao dịch quanh vùng 25,000 đồng/cp với thanh khoản thấp, bình quân chỉ hơn 4,000 cp/ngày.

Diễn biến giá cổ phiếu HNA trong 1 năm qua

Mở rộng thoái vốn thêm 2 đơn vị thành viên

Cùng với kế hoạch thoái vốn tại HNA, LILAMA cũng thông qua phương án chuyển nhượng toàn bộ vốn tại 2 công ty thành viên. Cụ thể, Doanh nghiệp sẽ bán 576,000 cp, tương đương 60% vốn tại CTCP Tư vấn Quốc tế (LHT) với giá 9,100 đồng/cp và bán 542,750 cp, tương đương 36.18% vốn tại CTCP Lắp máy - Thí nghiệm Cơ điện (EMETC) với giá 81,000 đồng/cp. Giá trị dự kiến lần lượt hơn 5.2 tỷ đồng và gần 44 tỷ đồng. Thời gian chuyển nhượng dự kiến trong quý 2/2025, sau khi được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Động thái thoái vốn nằm trong lộ trình cơ cấu giai đoạn 2021-2025 của LILAMA.

Trong diễn biến khác, LILAMA dự kiến tổ chức ĐHĐCĐ thường niên 2025 vào sáng 27/06 tại Hà Nội, trình thông qua kết quả kinh doanh 2024, phương án phân phối lợi nhuận, kế hoạch kinh doanh 2025 và bầu bổ sung 1 thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2021-2026 thay ông Lê Văn Tuấn từ nhiệm từ ngày 16/09/2024.

Mục tiêu lợi nhuận 2025 tăng 30%

Năm 2024, LILAMA dự kiến chia cổ tức bằng tiền mặt tỷ lệ 3.5%, tương ứng khoảng 28 tỷ đồng, thấp hơn mức 4.5% năm trước nhưng vẫn cao hơn giai đoạn 2020-2022. Từ năm 2016 đến nay, LILAMA duy trì trả cổ tức đều đặn, mức cao nhất là 6% vào năm 2017.

Về kế hoạch kinh doanh 2025, doanh thu hợp nhất mục tiêu đạt 6,145 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với năm 2024. Tuy nhiên, lợi nhuận trước thuế kỳ vọng tăng mạnh 30%, lên hơn 107 tỷ đồng.

Lợi nhuận hàng năm của LILAMA

Riêng quý 1/2025, LILAMA ghi nhận doanh thu 2,327 tỷ đồng, tăng 41% so với cùng kỳ và thực hiện 38% kế hoạch năm. Lãi trước thuế đạt hơn 50 tỷ đồng, tăng 42% và đạt 47% kế hoạch cả năm. Kết quả này chủ yếu nhờ chi phí quản lý giảm và tăng thu nhập khác từ hoàn nhập dự phòng. Một số công ty liên kết cũng cải thiện hiệu quả hoạt động.

Cổ phiếu LLM hiện trong diện cảnh báo và giao dịch quanh vùng 16,800 đồng/cp, giảm 16% trong quý gần nhất nhưng vẫn tăng 73% trong vòng 1 năm qua. Thanh khoản bình quân đạt gần 10,000 cp/ngày. Đầu tháng 3/2025, thị giá LLM từng vươn lên mức cao nhất trong hơn 3 năm tại gần 23,000 đồng/cp, tương đương mức tăng 217% so với đáy 7,000 đồng/cp vào cuối tháng 10/2023.

Diễn biến giá cổ phiếu LLM từ đầu năm 2025 đến nay

Thế Mạnh

FILI - 14:58:00 09/06/2025