Ngân hàng trung ương Thái Lan một lần nữa phải đối mặt với áp lực, lần này là phải giúp ngành ngân hàng tăng thanh khoản trong một kế hoạch mà lãnh đạo đảng cầm quyền cho biết sẽ thúc đẩy cho vay và mang lại cho thủ tướng mới một nền tảng kinh tế.
Tuần trước, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, người sáng lập Đảng Pheu Thai và là cha của thủ tướng hiện tại, đã đề xuất Ngân hàng Thái Lan cắt giảm phí thu từ các ngân hàng thương mại, cho biết điều này sẽ cho phép các tổ chức cho vay thực hiện nhiều khoản vay hơn và hỗ trợ nền kinh tế.
Thaksin, người đã trở về Thái Lan vào tháng 8 năm ngoái sau hơn một thập kỷ sống lưu vong, đã đưa ra đề xuất này trong bài phát biểu mà ông gọi là "Tầm nhìn cho Thái Lan".
Ngân hàng trung ương thu 0,46% tiền gửi của các ngân hàng thương mại hàng năm, khoảng 70 tỷ baht (2 tỷ đô la).
Thaksin cho biết: "Nếu chúng tôi cắt giảm một nửa mức phí, chúng tôi có thể sử dụng một nửa số tiền còn lại để giúp giảm các khoản vay thế chấp và vay mua ô tô cho người dân".
Ý tưởng của Thaksin xuất phát từ tình hình nợ hộ gia đình của đất nước đang ở mức 91% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), gây ra những cơn đau đầu về kinh tế.
Thaksin tập trung vào một triệu chứng khác khi nói rằng Thái Lan đang trong tình trạng "co thắt cho vay", đồng thời nói thêm rằng điều này khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có nguy cơ gặp khó khăn về thanh khoản.
Dữ liệu chính thức từ ngân hàng trung ương cho thấy tổng dư nợ thông thường của các ngân hàng thương mại đạt đỉnh vào quý đầu tiên năm 2023, ở mức khoảng 17 nghìn tỷ baht, sau đó giảm xuống còn khoảng 16,7 nghìn tỷ baht vào quý 4-6 năm 2024.
BOT trả lời vào thứ Bảy rằng họ chưa quyết định cắt giảm phí và nhấn mạnh rằng họ sẽ duy trì sự độc lập trong việc xử lý chính sách tiền tệ và chú trọng đến sự ổn định tài chính của quốc gia.
"Vẫn còn quá sớm để đưa ra bất kỳ thay đổi nào [về mức phí]", Thống đốc Sethaput Suthiwartnarueput nói với các phóng viên.
Trợ lý Thống đốc BOT Suwannee Jatsadasak cho biết: "Các ngân hàng [thương mại] đánh giá chi phí và dự phòng mất vốn trước khi cho vay. Vấn đề không phải là phí."
Bà cho biết thêm rằng mức phí 0,46% được sử dụng để trả nợ trái phiếu của Bộ Tài chính, đặc biệt là những trái phiếu được phát hành trong thời kỳ đại dịch COVID.
Các nhà phân tích bên ngoài đồng ý rằng phí không phải là vấn đề. "Các ngân hàng có đủ thanh khoản để cho vay", Kittima Sattayapan, một nhà phân tích tại bộ phận nghiên cứu của InnovestX cho biết. "Tuy nhiên, họ rất thận trọng khi cho vay tiền vì họ đánh giá triển vọng kinh tế vẫn còn ảm đạm và thấy rủi ro trong khả năng thanh toán của khách hàng".
Bài phát biểu của Thaksin không phải là lần đầu tiên một nhân vật của Pheu Thai công khai kêu gọi ngân hàng trung ương thực hiện một động thái cụ thể. Đầu năm nay, cựu Thủ tướng Srettha Thavisin đã gây sức ép mạnh mẽ để BOT cắt giảm lãi suất chính sách nhằm thúc đẩy hoạt động cho vay và kinh tế.
Ngân hàng trung ương vẫn giữ nguyên lãi suất ở mức 2,5% kể từ khi tăng lên mức này vào tháng 9 năm ngoái.
Pheu Thai và Thái Lan hiện có thủ tướng mới, con gái út của Thaksin, Paetongtarn Shinawatra, và Thaksin muốn nhanh chóng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. GDP của Thái Lan tăng 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 4-6, tốt hơn so với quý trước nhưng vẫn chậm hơn các nước láng giềng như Malaysia và Việt Nam.
Trong bài phát biểu hôm thứ năm, Thaksin cho biết chính phủ Pheu Thai sẽ ưu tiên đầu tư mới và chi tiêu tư nhân để giúp thúc đẩy nền kinh tế, đồng thời nói thêm rằng ông tin rằng hoạt động cho vay của ngân hàng là chìa khóa để thúc đẩy chi tiêu tư nhân.
Mặc dù BOT từ chối thực hiện bất kỳ thay đổi nào ngay lập tức đối với mức phí, Thống đốc Sethaput cho biết họ đã sẵn sàng điều chỉnh chính sách tiền tệ để phù hợp với tình hình kinh tế đang thay đổi và hợp tác với chính sách tài khóa của Bộ Tài chính để hỗ trợ nền kinh tế.
"Chúng tôi cởi mở và sẵn sàng điều chỉnh chính sách lãi suất của mình để phù hợp với tình hình kinh tế đang thay đổi", Sethaput cho biết. "Chúng tôi độc lập, nhưng độc lập cũng đi kèm với trách nhiệm giải trình".
