Norveç Varlık Fonu, etik sebeplerle yatırımlarından çekilmeyi durdurdu

Niket Nishant / Rashika Singh

ABD'li yapay zekâ çipi üreticisi Nvidia , yapay zekâya yönelik iştahın desteğiyle piyasalarda yaşanan sert yükseliş sonrası piyasa değeri 5 trilyon dolara ulaşan ilk şirket oldu.

Yapay zeka sektörünün yapı taşlarından birisi haline gelen şirketin ürettiği çipler, ABD ile Çin arasındaki teknoloji rekabetinde bir çekişme noktası hâline geldi.

OpenAI'ın 2022'de ChatGPT'yi piyasaya sürmesinden bu yana, yapay zekâya olan taleple S&P 500 endeksi rekor seviyelere ulaşırken Nvidia'nın hisselerinin değeri de 12 kat arttı.

Şirket, Temmuz'da 4 trilyon dolar piyasa değerine ulaşan ilk şirket olmuştu.

Şirketin CEO'su Jensen Huang, Salı günü yaptığı açıklamasında 500 milyar dolarlık yapay zekâ çip siparişi aldıklarını duyururken, ABD hükümeti için yedi tane süper bilgisayar inşa edeceklerini belirtti.

ABD Başkanı Donald Trump'ın, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile yaptığı görüşme sırasında Nvidia'nın Blackwell çiplerinin Çin'de satılabilmesi konusunu görüşmesi beklenirken, iki lider arasındaki görüşme sırasında konu gündeme gelmedi.

Haberin orijinali için tıklayınız:

ÖNEMLİ: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir.

Asya'daki diplomatik gezisine devam eden ABD Başkanı Donald Trump'ın Perşembe günü Güney Kore'de Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmesi beklenirken, yatırımcıların gündemindeki diğer konu büyük merkez bankalarının faiz kararları olacak.

ABD, Japonya, Kanada ve Avrupa merkez bankaları bu hafta faiz kararlarını açıklayacak.

Londra'dan Dhara Ranasinghe, New York'tan Rodrigo Campos, Alden Bentley ve Lewis Krauskopf ve Tokyo'dan Kevin Buckland küresel piyasalarda gelecek hafta gerçekleşmesi beklenen gelişmeleri derledi.

1. ARJANTİN'DE ARA SEÇİM

Arjantin'de popülist Devlet Başkanı Javier Milei'nin kemer sıkma politikaları konusunda halk oylaması niteliği taşıyan ara seçimler dün yapıldı.

Milei'nin partisi seçimde rakiplerini geride bıraktı. Milei'nin zaferi ekonomi reformlarının sürmesini ve ABD'den mali destek alınmasını kolaylaştıracak.

Libertaryen Milei'nin uyguladığı "şok terapisi" niteliğindeki iktisadi önlemler enflasyonu belirgin biçimde dizginlerken, bütçede fazla verilmesini sağladı. Bu da yatırımcıları memnun etti ve Trump hükümetinin övgüsünü kazandı.

ABD Başkanı Donald Trump, iki hafta önce Beyaz Saray'da Milei ile görüştü. Bu görüşme, ABD'nin Arjantin'e 20 milyar dolarlık döviz takası teklifinden sadece birkaç gün sonra yapıldı. Trump, ABD'nin ilave desteğinin Milei'nin partisinin ara seçimlerde başarılı olmasına bağlı olacağı uyarısında bulunmuştu.

2. YAPAY ZEKÂ VE BİLANÇOLAR

ABD'li büyük şirketler bu hafta üçüncü çeyrek bilançolarını açıklamaya devam edecek.

Bunların başında "Muhteşem Yedili" olarak adlandırılan dev teknoloji şirketlerinden beşinin bilançosu var. Microsoft , Apple , Alphabet , Amazon ve Meta bu hafta bilançosunu açıklayacak.

Bunların yanı sıra bu hafta, ilaç üreticisi Eli Lilly , petrol şirketleri Exxon ile Chevron ve ödeme hizmetleri şirketi Visa ile Mastercard da dâhil olmak üzere S&P 500 endeksini oluşturan şirketlerin üçte birine denk gelen sayıda şirket bilançosunu açıklayacak.

LSEG IBES verilerine göre, S&P 500 kapsamındaki şirketlerin kârlarını üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine kıyasla %9.2 artıracağı tahmin ediliyor. Bilanço döneminin başından bu yana kâr tahminlerini aşan şirket sayısı da alışılmışın üzerinde.

3.FED'İN FAİZ İNDİRİMİ YAPMASI BEKLENİYOR

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bu haftaki para politikası toplantısında faizleri 25 baz puan indireceği piyasada fiyatlandı. Fed'in Aralık'ta da benzer bir faiz indirimi yapması bekleniyor.

1 Ekim itibarıyla faaliyetleri duran ABD'de federal kamu hizmetleri yeniden başlamazsa, yıl sonunda beklenen faiz indirimine dair beklentiler azalabilir. Normal koşullarda ekonomi verilerine bakarak karar alan Fed yetkilileri bu göstergeler olmadan "kör uçuş" yapmak zorunda kalabilir.

Öte yandan Trump'ın Asya ziyareti kapsamında, Güney Kore'de Perşembe günü katılacağı Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) forumunda Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmesi bekleniyor.

Trump ve Xi'nin görüşüp görüşmeyeceği iki ülke arasında artan ticaret gerilimi sebebiyle belli değildi. Fakat Beyaz Saray geçen haftaki açıklamasında bu görüşmenin Perşembe yapılacağını teyit etti.

Çin'in nadir madenlerinin ihracatını kısıtlaması, Trump'ın Çin'e karşı %100 oranında gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunması ve ABD'nin Çin'e yapılan teknoloji ihracatını kısıtlaması ticaret savaşını alevlendirmiş ve küresel mali piyasalardaki belirsizliği artırmıştı.

Fakat dün ABD ile Çin'in üst düzeydeki ekonomi yetkilileri arasında yapılan ticaret müzakerelerinde ABD'nin uygulamayı planladığı yüksek gümrük vergileri ile Çin'in nadir maden ihracatı kısıtlamalarının askıya alınması konusunda mutabakata varıldı.

4. DİĞER MERKEZ BANKALARI

Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararını Perşembe açıklayacak. Reuters'in anketinde ECB'nin mevduat faizini üst üste üçüncü toplantıda da sabit tutarak yıl sonuna kadar %2'de bırakması bekleniyor. İşlemciler, ekonomik büyümeye yönelik riskler göz önüne alındığında, 2026 ortasına kadar 25 baz puanlık bir faiz indirimi olasılığını yaklaşık %65 olarak fiyatlıyor.

Kanada Merkez Bankası'nın (BoC) Çarşamba düzenleyeceği para politikası toplantısında ise faizleri geçen ayki gibi indirmesi bekleniyor. Enflasyondaki artışın faiz indirimi kararını değiştirmesi beklenmezken Trump'ın Kanada ile bütün ticaret görüşmelerini sonlandırdığını açıklaması merkez bankasının kararını etkileyebilir.

Trump, Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Kanada'ya uygulanan gümrük vergilerine ilave olarak %10 oranında gümrük vergisi getireceğini duyurdu.

Küresel ticari gerilimin yanı sıra Avrupa'daki siyasi belirsizlik de piyasalarda endişe yaratıyor. Fransa'da uzun süredir devam eden siyasi çalkantılara ek olarak haftaya Çarşamba Hollanda'da yapılacak seçimler yatırımcıların zihnini meşgul edebilir.

5. JAPONYA'DA FAİZ KARARI NE OLACAK?

Japonya Merkez Bankası (BoJ) Perşembe günü yapacağı para politikası toplantısında faiz artırımını pas geçip Aralık ya da Ocak 2026'da faiz artırımı yapabilir.

Reuters'in anketine göre, Japonya'nın parasal genişlemeyi destekleyen yeni başbakanı Sanae Takaichi'nin faiz artırımına mani olması beklenmiyor.

Analistler ve işlemcilere göre, BoJ Başkanı Kazuo Ueda özellikle ABD'nin gümrük vergilerinin olası etkileri konusuda temkinli bir tutum sergiliyor.

Ueda'nın faiz artırımı kararından önce, özellikle ABD'deki Noel alışveriş rakamlarına yönelik veriler gibi daha fazla veriyi görmek istemesi sebebiyle birçok analist, en erken Aralık ayında faiz artırımını bekliyor.

Haberin orijinali için tıklayınız:

ÖNEMLİ: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir.

ABD ile Çin ve Kanada arasında tırmanan ticaret geriliminin gelecek hafta gündemin ana konusu olması beklenirken, ABD Merkez Bankası (Fed), Japonya Merkez Bankası (BoJ) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararını açıklayacak.

Ayrıca Arjantin'deki seçim takip edilecek.

Londra'dan Dhara Ranasinghe, New York'tan Rodrigo Campos, Alden Bentley ve Lewis Krauskopf ve Tokyo'dan Kevin Buckland küresel piyasalarda gelecek hafta gerçekleşmesi beklenen gelişmeleri derledi.

1. ARJANTİN'DE ARA SEÇİM

Arjantin'de Pazar günü yapılacak ara seçimler gelişmekte olan ülkeler arasında en büyük mali reformu gerçekleştiren Güney Amerika ülkesi için büyük önem oluşturuyor.

Bu seçim, sağcı popülist Devlet Başkanı Javier Milei'nin mali "kemer sıkma" politikalarına yönelik bir halk oylaması niteliği taşıyor.

Libertaryen Milei'nin uyguladığı "şok terapisi" niteliğindeki iktisadi önlemler enflasyonu belirgin biçimde dizginlerken, bütçede fazla verilmesini sağladı. Bu da yatırımcıları memnun etti ve Trump hükümetinin övgüsünü kazandı. Fakat Milei'nin görev onay oranının gerilemesi Arjantinlilerin kemer sıkma tedbirlerinden yorulmaya başladığına işaret edebilir.

ABD Başkanı Donald Trump, geçen hafta Beyaz Saray'da Milei ile görüştü. Bu görüşme, ABD'nin Arjantin'e 20 milyar dolarlık döviz takası teklifinden sadece birkaç gün sonra yapıldı. Trump, ABD'nin ilave desteğinin Milei'nin partisinin ara seçimlerde başarılı olmasına bağlı olacağı uyarısında bulundu.

Milei'nin seçimde zayıf performans göstermesi, Trump'ın fikir değiştirmesine yol açabilir ve Arjantin'deki sıkı mali reformları aksatabilir.

2. YAPAY ZEKÂ VE BİLANÇOLAR

ABD'li büyük şirketler gelecek hafta üçüncü çeyrek bilançolarını açıklamaya devam edecek.

Bunların başında "Muhteşem Yedili" olarak adlandırılan dev teknoloji şirketlerinden beşinin bilançosu var. Microsoft , Apple , Alphabet , Amazon ve Meta haftaya bilançosunu açıklayacak.

Bunların yanı sıra gelecek hafta, ilaç üreticisi Eli Lilly , petrol şirketleri Exxon ile Chevron ve ödeme hizmetleri şirketi Visa ile Mastercard da dâhil olmak üzere S&P 500 endeksini oluşturan şirketlerin üçte birine denk gelen sayıda şirket bilançosunu açıklayacak.

LSEG IBES verilerine göre, S&P 500 kapsamındaki şirketlerin kârlarını üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine kıyasla %9.2 artıracağı tahmin ediliyor. Bilanço döneminin başından bu yana kâr tahminlerini aşan şirket sayısı da alışılmışın üzerinde.

3.FED'İN FAİZ İNDİRİMİ YAPMASI BEKLENİYOR

ABD Merkez Bankası'nın (Fed) gelecek hafta Çarşamba yapacağı para politikası toplantısında faizleri 25 baz puan indireceği piyasada fiyatlandı. Fed'in Aralık'ta da benzer bir faiz indirimi yapması bekleniyor.

1 Ekim itibarıyla faaliyetleri duran ABD'de federal kamu hizmetleri yeniden başlamazsa, yıl sonunda beklenen faiz indirimine dair beklentiler azalabilir. Normal koşullarda ekonomi verilerine bakarak karar alan Fed yetkilileri bu göstergeler olmadan "kör uçuş" yapmak zorunda kalabilir.

Öte yandan Trump'ın Asya ziyareti kapsamında, Güney Kore'de Perşembe günü katılacağı Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) forumunda Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile görüşmesi bekleniyor.

Trump ve Xi'nin görüşüp görüşmeyeceği iki ülke arasında artan ticaret gerilimi sebebiyle belli değildi. Fakat Beyaz Saray dünkü açıklamasında bu görüşmenin Perşembe yapılacağını teyit etti.

Çin'in nadir toprak elementleri ihracatını kısıtlaması, Trump'ın Çin'e karşı %100 oranında gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulunması ve ABD'nin Çin'e yapılan teknoloji ihracatını kısıtlaması ticaret savaşını alevlendirmiş ve küresel mali piyasalardaki belirsizliği artırmıştı.

4. HER ŞEY FED'DEN İBARET DEĞİL

Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz kararını haftaya Perşembe açıklayacak. Reuters'in anketinde ECB'nin mevduat faizini üst üste üçüncü toplantıda da sabit tutarak yıl sonuna kadar %2'de bırakması bekleniyor. İşlemciler, ekonomik büyümeye yönelik riskler göz önüne alındığında, 2026 ortasına kadar 25 baz puanlık bir faiz indirimi olasılığını yaklaşık %65 olarak fiyatlıyor.

Kanada Merkez Bankası'nın (BoC) Çarşamba düzenleyeceği para politikası toplantısında ise faizleri geçen ayki gibi indirmesi bekleniyor. Enflasyondaki artışın faiz indirimi kararını değiştirmesi beklenmezken Trump'ın Kanada ile bütün ticaret görüşmelerini sonlandırdığını açıklaması merkez bankasının kararını etkileyebilir.

Küresel ticari gerilimin yanı sıra Avrupa'daki siyasi belirsizlik de piyasalarda endişe yaratıyor. Fransa'da uzun süredir devam eden siyasi çalkantılara ek olarak haftaya Çarşamba Hollanda'da yapılacak seçimler yatırımcıların zihnini meşgul edebilir.

5. JAPONYA'DA FAİZ KARARI NE OLACAK?

Japonya Merkez Bankası (BoJ) haftaya Perşembe yapacağı para politikası toplantısında faiz artırımını pas geçip Aralık ya da Ocak 2026'da faiz artırımı yapabilir.

Reuters'in anketine göre, Japonya'nın parasal genişlemeyi destekleyen yeni başbakanı Sanae Takaichi'nin faiz artırımına mani olması beklenmiyor.

Analistler ve işlemcilere göre, BoJ Başkanı Kazuo Ueda özellikle ABD'nin gümrük vergilerinin olası etkileri konusuda temkinli bir tutum sergiliyor.

Ueda'nın faiz artırımı kararından önce, özellikle ABD'deki Noel alışveriş rakamlarına yönelik veriler gibi daha fazla veriyi görmek istemesi sebebiyle birçok analist, en erken Aralık ayında faiz artırımını bekliyor.

Haberin orijinali için tıklayınız:

ÖNEMLİ: Bu haber, linkleri yukarıda belirtilen haber ya da haberlerden derlenmiştir. Tam çevrilmiş metin olmayabilir.