“Vị đắng” ngành đường

Lasuco kỳ vọng lần đầu doanh thu vượt 3,000 tỷ, nhưng lãi trước thuế dự kiến giảm 7%

Tại ĐHĐCĐ thường niên 2025-2026, CTCP Mía Đường Lam Sơn (Lasuco, HOSE: LSS) sẽ trình kế hoạch doanh thu 3,031 tỷ đồng, mức cao nhất từ trước đến nay, song lợi nhuận thận trọng giảm còn 135 tỷ đồng trong bối cảnh thị trường dự báo khó khăn.

Lasuco sẽ tổ chức ĐHĐCĐ thường niên niên độ 2025-2026 vào ngày 21/10 tại Thanh Hóa. Trọng tâm tờ trình là kế hoạch doanh thu kỷ lục 3,031 tỷ đồng, tăng 30% so với niên độ trước. Tuy nhiên, lãi trước thuế dự kiến giảm nhẹ 7% xuống còn 135 tỷ đồng, do Công ty dự báo thị trường sẽ còn khó khăn, giá bán có thể giảm sâu.

Lasuco xác định ưu tiên trong niên độ mới là phát triển mạnh kênh bán lẻ để giải phóng tồn kho, thúc đẩy xuất nhập khẩu nhằm gia tăng vai trò của thương hiệu Lavina, đồng thời duy trì lợi nhuận và cổ tức.

Công ty có kế hoạch mở rộng hơn 11% diện tích trồng mía để ổn định vùng nguyên liệu cho vụ sau, song song với việc xây dựng đề án cơ cấu giống mới cho niên vụ 2026-2027. Nhà máy đường phèn được chuẩn bị để sớm tái khởi động với mục tiêu tăng sản lượng 28% so với cùng kỳ. Lasuco cũng lên kế hoạch hoàn thiện dây chuyền sản xuất nước giải khát và quản lý chặt chi phí để phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu từ nhà máy Lavina.

Đối với các dự án đang triển khai, Lasuco cho biết tiếp tục hoàn thiện hồ sơ pháp lý và làm việc với cơ quan chức năng để giải quyết dứt điểm vướng mắc tại dự án công viên sinh thái tre luồng Thanh Tam. Với dự án nâng cấp Nhà máy gạch Lam Sơn - Bá Thước, Công ty sẽ ký hợp đồng cung cấp thiết bị, thi công cải tạo hạ tầng, khảo sát mỏ nguyên liệu và kiện toàn bộ máy để đưa dự án vào vận hành trước 31/12/2025.

Cổ tức 10%, tăng vốn lên hơn 900 tỷ đồng

HĐQT cũng trình phương án phân phối lợi nhuận niên độ 2024-2025 với mức cổ tức 10%, gồm 5% bằng tiền mặt (khoảng 43 tỷ đồng) và 5% bằng cổ phiếu, tương ứng phát hành gần 4.3 triệu đơn vị để nâng vốn điều lệ lên hơn 900 tỷ đồng. Niên độ 2025-2026, kế hoạch cổ tức tiếp tục duy trì ở mức 10%.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu LSS đang giao dịch sát ngưỡng 10,000 đồng/cp, tăng hơn 7% trong 3 tháng qua nhưng vẫn giảm hơn 12% trong vòng 1 năm. Thanh khoản bình quân năm đạt hơn 380,000 cp/ngày.

Định giá thấp không còn được dòng tiền ưu tiên

Ở thời điểm thị trường sôi động và tăng điểm, nhà đầu tư tập trung vào nhóm ngành được dòng tiền săn đón

Nhiều cổ phiếu có định giá thấp hơn đáng kể so với mặt bằng chung. Xu hướng “theo dòng tiền” khiến các mã này chưa thể bứt phá.

Một số mã có định giá thấp

Sau 25 năm, VN-Index lần đầu vượt mốc 1.600 điểm trong phiên 11/8/2025 và tiếp tục thăng hoa trong các phiên sau đó. Dòng tiền đổ vào mạnh mẽ, thanh khoản liên tiếp bứt phá, giá trị giao dịch thường xuyên duy trì quanh mức 2 tỷ USD/phiên.

Trong bối cảnh đó, thị trường liên tục được định giá lại. Số liệu tổng hợp từ các công ty chứng khoán cho thấy, P/E bình quân hiện ở mức 14-15 lần, tương đương mức trung bình cộng hai lần độ lệch chuẩn của VN-Index trong ba năm qua (14,25 lần). Dù vậy, con số này vẫn thấp hơn đáng kể so với các đỉnh định giá trước đây như 17,6 lần đầu năm 2022 hay 18,9 lần giữa năm 2021.

Đáng chú ý, ngay cả khi mặt bằng P/E chung tăng lên, vẫn có không ít cổ phiếu ở mức P/E dưới 8 lần, thấp hơn nhiều so với trung bình thị trường. Thông thường, những mã duy trì định giá thấp được coi là hấp dẫn, bởi nhà đầu tư kỳ vọng giá sẽ sớm “đuổi kịp” mặt bằng chung, đặc biệt sau khi các nhóm ngành dẫn dắt đã tăng mạnh.

Trong nhóm sản xuất, nhiều cổ phiếu đang giao dịch ở mức P/E thấp như DBC (7,7 lần), CLX (7,2 lần), BFC (7,99 lần), LSS (7,6 lần), SLS (5 lần), QNS (7,2 lần), VEA (6,9 lần), DRI (5,9 lần), PAT (7,6 lần)…

P/E thấp chủ yếu do giá cổ phiếu chưa tăng hoặc lợi nhuận doanh nghiệp tăng trưởng cao. Chẳng hạn, Dabaco (mã DBC) trong quý II/2025 đạt lãi sau thuế hơn 500 tỷ đồng, gấp 3,5 lần cùng kỳ; lũy kế 6 tháng đạt 1.015 tỷ đồng, tăng gần 4,7 lần. Kết quả này đến từ tăng trưởng ở hầu hết các mảng kinh doanh, từ thức ăn chăn nuôi, chăn nuôi tập trung, dầu thực vật đến kiểm soát dịch bệnh nhờ vắc-xin hiệu quả. Trong khi đó, giá cổ phiếu DBC từ đầu tháng 7 đến nay dao động nhẹ quanh mức 30.000 đồng/cổ phiếu.

Agriseco Research kỳ vọng, Dabaco sẽ duy trì đà tăng trưởng kết quả kinh doanh trong năm 2025 nhờ giá lợn ở mức cao và tiềm năng từ thương mại hóa mảng vắc-xin. Triển vọng dài hạn được đánh giá tích cực với nhiều dự án đang triển khai và xu hướng dịch chuyển thị phần từ nông hộ nhỏ lẻ sang doanh nghiệp lớn.

Trong ngành cao su, dù định giá thấp, kết quả kinh doanh của Đầu tư Cao su Đắk Lắk (mã DRI) vẫn tích cực. Quý II/2025, Công ty đạt 113,3 tỷ đồng doanh thu thuần và gần 21 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng lần lượt 81% và 110% so với cùng kỳ 2024. Lũy kế 6 tháng đầu năm, lãi ròng đạt 76,8 tỷ đồng, gấp 2,5 lần cùng kỳ.

Ở nhóm phân phối thiết bị điện - điện tử, nhiều cổ phiếu tăng mạnh từ đầu tháng 4/2025 đến nay như PET (tăng 87%), DGW (tăng 45%), PSD (tăng 40%). Toàn ngành hiện được định giá P/E 19,7 lần, với DGW và PET đều trên 20 lần, trong khi PSD chỉ ở mức 7,9 lần.

Quý II/2025, lợi nhuận sau thuế của PSD tăng 64%, đạt 29,5 tỷ đồng; lũy kế 6 tháng đầu năm đạt 51,6 tỷ đồng, tăng gần 41% so với cùng kỳ. Kết quả này đến từ năm đầu PSD chuyển đổi mô hình phân phối sản phẩm Samsung từ fulfillment (chỉ tiếp nhận và giao hàng) sang distributor (mua - bán trực tiếp), giúp biên lợi nhuận tăng từ 4,8% lên 5,1% trong nửa đầu năm.

Tuy nhiên, mức P/E rẻ đôi khi phản ánh đúng thực trạng hiện tại và kỳ vọng hạn chế về tương lai. Khi tiềm năng tăng trưởng thấp, thị trường không sẵn sàng trả định giá cao. Điều này thể hiện rõ ở nhóm sản xuất đường. Quý II/2025, Mía đường Sơn La (mã SLS) báo lãi sau thuế niên độ 2024 - 2025 giảm 29% còn 374 tỷ đồng, sau khi đã có hai năm tăng trưởng nóng, do dư cung và nhu cầu yếu. Đường Quảng Ngãi (mã QNS) có lợi nhuận nửa đầu năm 2025 giảm 23%, xuống 937,7 tỷ đồng.

Định giá thấp không còn được ưu tiên

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, thị trường có thể chia thành hai nhóm lớn: tài chính và phi tài chính. Từ đầu năm đến nay, nhóm tài chính hoặc các nhóm trong cùng hệ sinh thái có hiệu suất vượt VN-Index, trong khi nhóm phi tài chính thường kém hơn, thậm chí giảm. Xu hướng này không hoàn toàn liên quan đến định giá, mà phản ánh sự ưu tiên của dòng tiền.

“Ở thời điểm thị trường sôi động và tăng điểm, nhà đầu tư ít quan tâm đến cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt hay định giá rẻ, mà tập trung vào nhóm ngành được dòng tiền săn đón. Với đặc thù tỷ trọng lớn nhà đầu tư cá nhân, điều này càng rõ nét. Không có nghĩa là họ không nhận ra cổ phiếu có định giá rẻ”, ông Minh nói.

Dù trên thị trường có kỳ vọng, sau khi chốt lời ở những cổ phiếu định giá cao, dòng tiền sẽ tìm đến những cổ phiếu có định giá thấp, nhưng xu hướng chính được nhận định vẫn là đi theo dòng tiền.

Ông Nguyễn Thế Minh cho rằng, đây vẫn là xu hướng chính, trừ khi xảy ra một “cuộc đảo chiều” như năm 2021. Giai đoạn đó, nhà đầu tư bị cuốn vào “cơn say”, vốn sản xuất chảy mạnh vào chứng khoán, đặc biệt nhóm tài chính. Chỉ khi “bong bóng” vỡ, nhà đầu tư tái cấu trúc danh mục, dòng tiền mới rời nhóm này để tìm cơ hội ở nơi khác.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu nhóm phi tài chính có đủ tiềm năng tăng trưởng để thu hút dòng vốn hay không. Điều này phụ thuộc vào triển vọng sản xuất. Nếu triển vọng này vẫn khó khăn, nhà đầu tư sẽ thận trọng.

Ông Minh dự báo, sau giai đoạn xuất khẩu tăng mạnh trong quý II, sang đến quý III, tốc độ này có thể chậm lại. Lượng tồn kho cao khiến thị trường cần thời gian tiêu thụ trước khi bước vào chu kỳ sản xuất mới trong quý IV.

MỚI

Giá bán giảm, ngành mía đường “bớt ngọt”

Tốc độ tiêu thụ đường không theo kịp sản lượng sản xuất, dẫn đến lượng đường tồn kho tăng vọt, gây áp lực lớn lên giá bán

Với bối cảnh giá đường giảm, cùng vấn nạn đường giá rẻ, đường nhập lậu, khiến kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ngành mía đường sụt giảm lợi nhuận.

Là doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực mía đường và sữa đậu nành tại Việt Nam, trong quý I/2025, Công ty CP Đường Quảng Ngãi (HoSE: QNS) ghi nhận doanh thu hợp nhất đạt 2.269 tỷ đồng, giảm 10% so với cùng kỳ, và lãi ròng đạt 392 tỷ đồng, giảm 26% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu mảng đường giảm 35%, xuống còn 734 tỷ đồng, chiếm 32% tổng doanh thu. Ngược lại, mảng sữa đậu nành tăng trưởng 19%, đạt 937 tỷ đồng và đóng góp hơn 41% vào tổng doanh thu.

Biên lợi nhuận gộp mảng đường giảm mạnh từ 32,7% xuống còn 24,1%. Nguyên nhân do sức cầu yếu và giá đường trong nước giảm so với nền cao năm 2024. Trong khi đó, biên lợi nhuận gộp mảng sữa đậu nành tăng từ 39,2% lên 42,5%. Đây là mảng có mức tăng trưởng hiệu quả cao nhất, đóng góp cao nhất và là điểm sáng về động lực tăng trưởng của QNS trong các năm tới khi mảng kinh doanh vẫn tăng trưởng tốt trong điều kiện thị trường khó khăn.

Lý giải nguyên nhân kết quả kinh doanh quý đầu năm đi xuống, doanh nghiệp cho biết, do sức cầu yếu, giá đường nội địa giảm nhẹ cùng sự xâm nhập của đường bất hợp pháp và đường lỏng nhập khẩu là những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh.

Tương tự, báo cáo tài chính quý III kết thúc ngày 31/03/2025 của niên độ tài chính từ ngày 01/07/2024-30/06/2025, Công ty CP Mía đường Lam Sơn (HoSE: LSS) cũng ghi nhận kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh. Theo đó, doanh thu quý này của LSS đạt hơn 595 tỷ đồng, giảm 18% so với cùng kỳ. Lợi nhuận ròng giảm mạnh 40% so với cùng kỳ, xuống còn 19 tỷ đồng.

Doanh nghiệp cho biết, nguyên nhân chủ yếu là do tỷ suất lợi nhuận gộp trên doanh thu sụt giảm 4,1% dẫn đến lợi nhuận gộp sụt giảm gần 15%, cùng với đó là các chi phí tài chính và chi phí bán hàng tăng, khiến lợi nhuận của doanh nghiệp sụt giảm.

Công ty CP Mía đường Sơn La (HNX: SLS) mặc dù doanh thu quý III, chu kỳ tài chính từ ngày 01/01-31/03/2025 ghi nhận tăng trưởng 20% so với cùng kỳ, lên 290 tỷ đồng, nhưng lợi nhuận ròng của doanh nghiệp này vẫn sụt giảm 13% so với cùng kỳ, xuống còn 89 tỷ đồng.

Doanh nghiệp cho biết, do thị trường đường trong nước quý I/2025 (quý III niên độ 2024-2025) cung lớn hơn cầu, mặt khác do ảnh hưởng của nạn buôn lậu nên giá bán sản phẩm đường giảm rất lớn, biên lợi nhuận gộp giảm dẫn đến lợi nhuận quý này giảm so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, nhờ kết quả vượt kế hoạch từ nửa đầu niên độ, nên doanh nghiệp vẫn vượt 85% mục tiêu lợi nhuận cả năm, với lãi ròng lũy kế 9 tháng đạt gần 278 tỷ đồng, giảm 5%, dù doanh thu mới thực hiện 72% kế hoạch.

Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hòa có kết quả kinh doanh khả quan hơn khi ghi nhận doanh thu quý III niên độ tài chính 2024 - 2025 tăng 18% lên 7.289 tỷ đồng. Lợi nhuận ròng đạt 217 tỷ đồng, tăng 6% so với cùng kỳ, nhờ doanh nghiệp tối ưu hóa được chi phí tài chính và kiểm soát được chi phí quản lý cũng như chi phí bán hàng.

Trong cơ cấu doanh thu của doanh nghiệp này, đường vẫn là mảng chủ lực và chiếm tới 91% cơ cấu doanh thu của SBT, với 6.659 tỷ đồng, trong khi mật đường đóng góp khoảng 4%. Trong quý III ghi nhận sản lượng tiêu thụ đạt gần 348.000 tấn, tăng 26%, trong đó, tiêu thụ nội địa tăng 31% và xuất khẩu tăng 16%, nâng lũy kế 9 tháng lên hơn 1 triệu tấn, tăng 13% cùng kỳ.

Kết quả kinh doanh kép khả quan của các doanh nghiệp ngành mía đường diễn ra trong bối cảnh giá đường sụt giảm cùng với vấn nạn đường nhập lậu vẫn diễn biến phức tạp.

Theo số liệu từ Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), giá đường kính trắng bình quân đã giảm từ 19.300 đồng/kg trong tháng 1/2025, xuống còn 18.400 đồng/kg vào tháng 3/2025. Tương tự, giá đường tinh luyện giảm từ 21.200 đồng/kg, xuống 20.400 đồng/kg và đường vàng cũng giảm từ 20.300 đồng/kg, xuống 19.500 đồng/kg.

Nguyên nhân chính của tình trạng trên được cho là do nguồn cung đường dồi dào. Lũy kế đến hết tháng 2/2025, sản lượng đường cả nước ước đạt 476.000 tấn, được chế biến từ 5,08 triệu tấn mía. Tuy nhiên, tốc độ tiêu thụ không theo kịp sản lượng sản xuất, dẫn đến lượng đường tồn kho tăng vọt, gây áp lực lớn lên giá bán.

Chứng khoán VCBS cho biết, giá đường thế giới tiếp tục đà giảm trong nửa đầu tháng 1, sau đó bắt đầu hồi phục và đạt 18,78 Uscents/lbs vào cuối quý I/2025. Tại Việt Nam, giá đường đi ngang trong tháng 1 và bắt đầu điều chỉnh nhẹ từ tháng 2, xuống 19.000 đồng/kg. Nguyên nhân chính đến từ các nguyên nhân chính sau:

Thứ nhất, giá đường phục hồi trong bối cảnh lo ngại nguồn cung thắt chặt hơn khi vụ đường tại Brazil bị ảnh hưởng bởi thời tiết không thuận lợi và sản lượng đường của Ấn Độ và Thái Lan sụt giảm.

Thứ hai, giá đường Việt Nam giảm nhẹ do nguồn cung trong nước khá đa dạng với đường từ các nhà máy trong nước, đường nhập khẩu chính ngạch, đường lỏng HFCS, đường nhập lậu và gian lận thương mại.

Đánh giá về của ngành đường, VCBS nhận định, giá đường thế giới được dự báo dao động trong biên độ hẹp, quanh mức 17 – 19 Uscents/lbs, trong khi, giá đường Việt Nam dự báo giảm nhẹ.

Theo đó, giá đường thế giới giảm trở lại với lo ngại về nhu cầu giảm do tác động của thuế quan mới của Mỹ. Tuy nhiên, thời tiết khô hạn ở Brazil có thể khiến cây mía kém phát triển trong vụ mùa mới. Theo dự báo của Tổ chức Hiệp hội các nhà sản xuất mía đường Brazil, sản lượng vụ mùa 2025/2026 tại Trung Nam Brazil có thể đạt 605 – 618 triệu tấn, giảm so với mức 630 – 640 triệu tấn của niên vụ trước.

Trong khi đó, giá đường Việt Nam có thể tiếp tục giảm nhẹ do nguồn cung dồi dào và nhu cầu tiêu thụ còn yếu.