Dệt may bứt tốc bất chấp biến động

Dệt may Việt Nam ‘thoát lối mòn’ để đi xa

Doanh nghiệp dệt may Việt đang đẩy mạnh chuỗi cung ứng ngoài Trung Quốc.

Trong bối cảnh biến động mạnh mẽ về chính sách thuế quan từ Mỹ và Liên minh châu Âu, ngành dệt may Việt Nam đứng trước những thách thức chưa từng có, nhưng cũng đồng thời mở ra cơ hội vàng để đổi mới, tự chủ nguyên liệu để thích nghi với thị trường Mỹ và vươn xa hơn trên toàn cầu.

Giải pháp chủ đạo trong giai đoạn mới

Trong nhiều năm nay, sự phụ thuộc quá lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt từ Trung Quốc, đã trở thành điểm yếu cố hữu của ngành dệt may Việt Nam. Khi các chính sách thuế quan của Mỹ siết chặt, đặc biệt là mức thuế 40% đối với hàng hóa trung chuyển từ Trung Quốc, các doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm các nguồn thay thế nhằm tránh rủi ro về chi phí và sự gián đoạn chuỗi cung ứng.

Trong bối cảnh đó, việc đa dạng hóa nguồn cung nguyên phụ liệu trở thành chiến lược sống còn. Các doanh nghiệp như Công ty Việt Thắng Jean đã chủ động đẩy mạnh nhập khẩu nguyên phụ liệu từ Thổ Nhĩ Kỳ, Pakistan, đồng thời tăng cường khai thác nguồn nguyên liệu nội địa. Chủ tịch HĐQT, ông Phạm Văn Việt, chia sẻ rằng từ khi Mỹ đưa ra các chính sách minh bạch về nguồn gốc, doanh nghiệp đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi, tăng tỷ lệ nguyên phụ liệu nhập từ các thị trường khác ngoài Trung Quốc từ 20% lên 30-50%, qua đó giảm thiểu đáng kể rủi ro về thuế quan.

Tương tự, Tổng công ty May 10 đã tập trung vào chiến lược tự chủ chuỗi cung ứng nội địa. Tổng Giám đốc Thân Đức Việt nhấn mạnh, việc chủ động trong chuỗi cung ứng là yếu tố quyết định thành công của ngành dệt may Việt Nam. Công ty này đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với các nhà cung cấp trong nước, nhằm tăng cường tính chủ động, giảm thiểu phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ nước ngoài.

Trong khi đó, Công ty Dệt may - Đầu tư - Thương mại Thành Công (TCM) đã chuyển hướng sang mô hình sản xuất khép kín, tự chủ từ khâu nhập bông, kéo sợi, dệt, nhuộm đến cắt may. Nhờ vậy, doanh nghiệp có thể xác nhận rõ nguồn gốc nội địa của sản phẩm, qua đó giảm thiểu rủi ro về thuế quan và nâng cao khả năng cạnh tranh xuất khẩu.

Tăng cường nhập khẩu bông từ Mỹ

Trong ngành dệt may, vải sợi là nguyên liệu chủ đạo quyết định chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp may mặc trong nước vẫn phụ thuộc vào nguồn cung từ Trung Quốc, nổi bật vì sản phẩm có chất lượng tốt, giá cạnh tranh và các nhà gia công thường theo chỉ định của nhãn hàng quốc tế.

Nguyên liệu chính cho sản xuất vải sợi là bông, nhưng nguồn cung trong nước hạn chế, phần lớn phải nhập khẩu với giá trị hàng tỉ đô la mỗi năm. Trong bối cảnh Mỹ ngày càng thắt chặt trừng phạt thương mại với Trung Quốc, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đẩy mạnh nhập khẩu bông từ Mỹ để đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng cao, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế. Theo ông Võ Mạnh Hùng, đại diện Cotton USA tại Việt Nam, xu hướng này ngày càng phát triển, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành.

Dữ liệu mới nhất của LSEG Data & Analytics cho thấy, trong nửa đầu năm 2025, lượng bông Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc giảm đến 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngược lại, các thị trường châu Á khác như Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ và đặc biệt là Việt Nam lại trở thành điểm đến chính của bông Mỹ. Cụ thể, lượng bông Mỹ đổ vào Việt Nam trong nửa đầu năm tăng gần gấp ba so với cùng kỳ năm ngoái, từ chưa đầy 200.000 kiện lên gần 500.000 kiện (mỗi kiện nặng 218kg).

Sự chuyển dịch này là hệ quả của các chính sách thuế quan mới của Mỹ, nhằm kiểm soát nguồn gốc nguyên liệu và thúc đẩy chuỗi cung ứng nội địa. Các doanh nghiệp may mặc toàn cầu, sau nhiều năm dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc, hiện nay càng đẩy mạnh hướng đến các khu vực Nam Á và Đông Nam Á. Trong đó, Việt Nam vẫn giữ được vị thế trung tâm sản xuất hàng may mặc, bất chấp các chính sách thuế đối ứng từ Mỹ.

Các chuyên gia nhận định, ngành dệt may và thời trang thế giới đang có bước chuyển biến mạnh mẽ hướng tới phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Các nhãn hàng ngày càng chú trọng đến nguyên liệu thân thiện, thời trang phù hợp tiêu chuẩn xanh.

Bông Mỹ, được sản xuất dựa trên các tiêu chuẩn minh bạch và có thể lượng hóa qua chương trình Trust Protocol, là một giải pháp giúp các nhãn hàng và chuỗi cung ứng thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, đồng thời giúp giảm xuất siêu vào Mỹ và rút ngắn chênh lệch thương mại giữa Việt Nam và Mỹ trong ngành dệt may.

Theo các doanh nghiệp, bông nhập khẩu từ Mỹ không những đảm bảo chất lượng sợi ổn định mà còn phù hợp với yêu cầu sản xuất quy mô lớn, từ đó nâng cao tiêu chuẩn xuất khẩu hàng dệt may sang thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản...

Sớm tháo “nút thắt” nội tại...

Theo PGS.TS Hà Văn Hội (ĐH Kinh tế, ĐHQGHN), vấn đề lớn nhất không chỉ là thuế quan mà còn nằm ở sự phụ thuộc nguyên liệu nhập khẩu, năng lực công nghệ thấp, và giá trị gia tăng hạn chế. Phần lớn doanh nghiệp vẫn chỉ tham gia gia công (CMT), dựa vào đối tác trung gian, chưa phát triển mạnh mẽ mô hình ODM hoặc OBM (tự xây dựng thương hiệu). Điều này làm giảm lợi nhuận, dễ bị tổn thương khi thị trường biến động và cạnh tranh ngày càng gay gắt, đòi hỏi minh bạch nguồn gốc, tiêu chuẩn xanh, ESG.

Khó khăn về nhân lực cũng không kém phần gay gắt. Ngành cần đội ngũ kỹ sư, nhà thiết kế – nhân tố then chốt để phát triển ODM, OBM - nhưng vẫn còn thiếu hụt trầm trọng. Trong khi đó, cạnh tranh lao động ngày càng khốc liệt; chi phí nhân công tăng, khách hàng quốc tế yêu cầu giảm giá thành khiến doanh nghiệp gặp khó trong giữ chân lao động và cải thiện năng lực cạnh tranh.

Về nguyên liệu, trong nước mới đáp ứng 35-40% nhu cầu, còn phần lớn phụ thuộc vào nhập khẩu. Thị trường nguyên phụ liệu trong nước chưa hình thành rõ ràng, gây khó khăn cho ngành để phát triển bền vững. Để giải quyết, ngành cần hai hướng chính: kêu gọi đầu tư phát triển nguồn nguyên phụ liệu nội địa và đa dạng hóa nguồn cung. Trong đó, đa dạng hóa chỉ là giải pháp tạm thời; phát triển sản xuất trong nước mới là hướng đi bền vững, nhưng chưa thực sự đạt hiệu quả.

Ông Phạm Văn Việt, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Thời trang TPHCM, nhấn mạnh vai trò của ngành công nghiệp phụ trợ và nội địa hóa trong nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu. Tuy nhiên, đa số doanh nghiệp vẫn dựa vào lao động truyền thống, ít đầu tư công nghệ cao do thiếu chính sách hỗ trợ rõ ràng. Ông kỳ vọng các chính sách như Nghị quyết 68 sẽ thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân trong 1-2 năm tới.

Chính phủ cần rõ ràng trong chính sách phát triển nguyên liệu trong nước, xây dựng thương hiệu quốc gia và nâng cao năng lực cạnh tranh. Các địa phương cũng cần mở rộng quy hoạch khu dệt may, đón đầu dự án dệt nhuộm để thu hút đầu tư, đáp ứng nguồn nguyên liệu vải nội địa.

Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam, nhấn mạnh cần phát triển sản xuất nguyên phụ liệu nội địa, đặc biệt vải cho xuất khẩu còn thiếu trầm trọng. Các cơ quan chức năng cần xúc tiến đầu tư, giới thiệu nhà đầu tư có tiềm lực vốn và công nghệ cho lĩnh vực này.

Vượt qua rào cản thuế quan đòi hỏi nâng cao năng lực nội tại doanh nghiệp. Chủ động làm chủ đầu vào, xây dựng thương hiệu mạnh, chuỗi sản xuất khép kín giúp ngành giảm thiểu rủi ro.

Bài toán tự chủ nguyên liệu không còn là kỹ thuật mà đã trở thành yếu tố sinh tử để duy trì vị thế xuất khẩu của dệt may Việt Nam trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng biến động. Nếu không nhanh chóng giải quyết, doanh nghiệp nội địa có nguy cơ tụt lại phía sau trong cuộc chơi cạnh tranh khốc liệt này.

Quý 2/2025, ngành dệt may ghi nhận tín hiệu phục hồi mạnh không chỉ ở đơn hàng mà cả lực lượng lao động. Tuy nhiên, sự gia tăng nhân sự và chi phí nhân công đi kèm lại đặt ra nhiều câu hỏi về tính bền vững của mô hình tăng trưởng lao động trong bối cảnh tự động hóa và chuyển đổi công nghệ đang diễn ra nhanh hơn dự báo.

Tăng tuyển người và chi phí nhân công sau đà hồi phục đơn hàng

Theo VietstockFinance, 9/18 doanh nghiệp dệt may khảo sát ghi nhận tăng nhân sự so với đầu năm 2025, trong đó TNG dẫn đầu, bổ sung 641 lao động, đạt 19,693 nhân viên vào cuối tháng 6, khi đơn hàng xuất khẩu lấp đầy kế hoạch đến quý 4. Ngay từ đầu năm, Công ty đã có kế hoạch tuyển thêm 1,000 lao động mới và mở 10 chuyền may, ưu tiên đơn hàng kỹ thuật cao để cải thiện biên lợi nhuận.

May Sông Hồng cũng tăng thêm hơn 260 lao động, đạt 11,644 người sau 6 tháng, nhờ ký được nhiều đơn hàng hơn cùng kỳ. Hòa Thọ (HTG) và Dệt may Huế (HDM) tăng hàng trăm lao động để đáp ứng lịch giao hàng gấp từ Mỹ trong 90 ngày hoãn thuế trước đó, trong khi Sài Gòn 3 Group (SGI) tăng 285 người lên 2,985 lao động, phản ánh nhu cầu mở rộng sản xuất.

Việc mở rộng lực lượng lao động khiến chi phí nhân công nhảy vọt tại nhiều doanh nghiệp. Điển hình, Dệt may Nha Trang (NTT) tăng chi phí nhân công tới 217% so với cùng kỳ, đạt gần 190 tỷ đồng, dù chỉ thêm 28 người lên 915 lao động, tương ứng thu nhập bình quân tới gần 35 triệu đồng/người/tháng, cho thấy sự biến động lớn trong cơ cấu lương thưởng, dù vẫn là trường hợp cá biệt.

Nhóm khảo sát còn ghi nhận 13 doanh nghiệp tăng trưởng chi phí nhân công "hai chữ số", như SGI (+34%), MSH (+31%), TNG và HTG (+22%), GIL (+20%). Xét giá trị tuyệt đối, dẫn đầu cả nhóm là TNG và MSH chi lần lượt gần 1,300 tỷ đồng và 1,165 tỷ đồng sau nửa đầu năm, bình quân thu nhập dao động từ 15 - 17 triệu đồng/người/tháng.

Nghịch lý giảm lao động nhưng chi phí vẫn tăng

Xu hướng ngược chiều cũng xuất hiện một số doanh nghiệp ghi nhận chi phí nhân công tăng mạnh dù giảm lao động. Sợi Phú Bài (SPB) tăng 41% chi phí lên 29 tỷ đồng nhưng giảm 120 lao động, còn 1,719 người. Công ty mẹ MNB giảm 101 lao động nhưng chi phí tăng 18%, TCM giảm 76 người song chi phí tăng 11%, còn May Bình Dương (BDG) giảm 68 lao động nhưng tăng 7% chi phí.

Một số doanh nghiệp cắt giảm quy mô sâu như Garmex (GMC), từng có 4,000 nhân viên giai đoạn đỉnh cao, giờ chỉ còn 29 người sau khi ngừng sản xuất may mặc từ tháng 5/2023 do thiếu đơn hàng, giảm 12% chi phí nhân công dù chỉ cắt 2 lao động sau 6 tháng. Hanosimex (HSM) cắt 30% chi phí xuống 101 tỷ đồng, do phải tối ưu hoạt động giữa bối cảnh khó khăn kéo dài.

Bài toán tự động hóa và yêu cầu tái cấu trúc nhân sự

Việc tăng lao động đi kèm chi phí có thể cho thấy tín hiệu phục hồi đơn hàng, nhưng cũng đặt ra rủi ro nếu đơn hàng không duy trì ổn định. Trong bối cảnh ngành dệt may với 3 triệu lao động, vốn thuộc nhóm thâm dụng lao động, nhưng đang đối mặt với nguy cơ 70% việc làm bị thay thế bởi robot và AI trong thập kỷ tới.

Chia sẻ về xu hướng lao động - kỹ năng toàn cầu năm 2025 tại cuộc họp chuyên đề tháng 8, ông Hoàng Mạnh Cầm, Chánh Văn phòng HĐQT Vinatex, nhấn mạnh tự động hóa, chuyển dịch xanh và biến động nhân khẩu học đang buộc doanh nghiệp tái cấu trúc nhân sự, từ đào tạo đến giữ chân lao động, khi dự báo 22% việc làm toàn cầu bị ảnh hưởng giai đoạn 2025 - 2030.

Trong khi đó, Chủ tịch HĐQT Vinatex Lê Tiến Trường, tại Diễn đàn Tăng trưởng Kinh tế Việt Nam 2025, thẳng thắn rằng dù ngành dệt may tăng trưởng kép 6% trong 6 năm qua, nhưng số lượng lao động không tăng tương ứng, việc tuyển dụng gặp khó do cạnh tranh từ các ngành khác.

Mục tiêu tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu 10%/năm để đạt 75 - 80 tỷ USD vào năm 2030 bị đánh giá là khó khả thi nếu tiếp tục phụ thuộc vào tăng nhân sự và công suất truyền thống. Nếu chỉ tăng trưởng 6% như 5 năm vừa qua, ngành dệt may sẽ hụt đóng góp khoảng 0.1 - 0.2% cho mục tiêu tăng trưởng GDP 10%/năm, buộc những ngành khác phải bù đắp.

Ông Trường cho rằng dệt may vẫn có thể đóng góp thực chất vào tăng trưởng hai con số của nền kinh tế ngay cả khi kim ngạch xuất khẩu chỉ tăng 4 - 5% mỗi năm, với điều kiện theo đuổi 2 con đường chính.

Thứ nhất là cải thiện thặng dư thương mại bằng cách giảm tốc độ nhập khẩu, nâng tỷ lệ nội địa hóa nguyên phụ liệu. Nếu không tăng 10% kim ngạch nhưng giảm được tỷ lệ nhập khẩu, thặng dư thương mại vẫn có thể tăng trên 10%.

Thứ 2 là tăng năng suất lao động thông qua tự động hóa và đổi mới công nghệ, qua đó nâng thu nhập người lao động tăng hơn 10%/năm. Khi năng suất tăng, mức lương có thể được điều chỉnh lên mà không tạo ra gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp.

Từ 2 trụ cột đó, Chủ tịch Vinatex đề xuất các chính sách cụ thể như hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nguyên liệu đầu vào, ưu đãi thuế cho tự động hóa, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp nếu thặng dư thương mại vượt 10% năm trước, hoặc nếu mức tăng lương của người lao động vượt 10%. Đồng thời, chuyển sang sản xuất nguyên liệu tuần hoàn và tiếp cận thị trường sản phẩm xanh, dù vẫn đối diện thách thức về chi phí và đầu ra.

Nhìn chung, ngành dệt may đứng trước yêu cầu phải song hành 2 chiến lược, vừa tận dụng cơ hội đơn hàng trong hiện tại, vừa đầu tư nền tảng nhân lực - công nghệ - nguyên liệu cho giai đoạn tiếp theo. Câu hỏi đặt ra là liệu ai sẽ dẫn đầu khi thị trường lao động ngành dệt may bước vào "kỷ nguyên công nghệ và xanh"?

Thế Mạnh

FILI - 12:00:46 26/08/2025

Chiến lược đẩy mạnh đơn hàng trước thời điểm Mỹ áp thuế 46% đã giúp ngành dệt may Việt Nam có quý 2/2025 tăng trưởng đột biến. Mức thuế sau đó giảm còn 20% đã nới lỏng phần nào áp lực, mở ra dư địa tăng trưởng quý 3 và 4, nhưng cũng đặt ra thách thức cho chiến lược dài hạn.

Cú hích từ 90 ngày "vàng" hoãn thuế

Áp lực từ mức thuế tạm thời 46% của Mỹ, áp dụng từ ngày 01/07, buộc các doanh nghiệp dệt may Việt Nam phải hành động nhanh. Trong 90 ngày hoãn thuế trước đó, nhiều doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất và giao hàng sớm, tận dụng mức thuế thấp.

Tại May 10, toàn bộ đơn hàng đến hết tháng 7 được đẩy sớm về đầu tháng. "Khách yêu cầu giao đầu tháng 7, buộc chúng tôi tăng ca", bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Giám đốc điều hành chia sẻ. Tương tự, Dệt may Hòa Thọ cũng phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất theo ngày để đáp ứng lịch giao hàng gấp từ Mỹ.

Tại các đơn vị khác như May Đức Giang chọn cách đàm phán chia sẻ thuế quan theo hình thức hợp tác (FOB hay CM), trong khi Dệt May Huế ghi nhận yêu cầu giảm giá từ khách hàng cũ, buộc doanh nghiệp chấp nhận điều chỉnh 3-5%. Các đối tác cung ứng nguyên phụ liệu Trung Quốc cũng hỗ trợ bằng cách giảm giá 25-27%, tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt giữ chân khách hàng.

Tác động tích cực từ chiến lược này thể hiện rõ trong kết quả kinh doanh. Theo dữ liệu từ VietstockFinance, 32 doanh nghiệp niêm yết ngành dệt may công bố BCTC quý 2/2025 ghi nhận tổng doanh thu gần 22,400 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ. Biên lãi gộp trung bình tăng từ 13.2% lên 14.9%, góp phần đẩy tổng lợi nhuận ròng lên hơn 1,100 tỷ đồng, tăng vọt 94%.

Song song, kim ngạch xuất khẩu dệt may Việt Nam trong 6 tháng đầu năm ước đạt 21.8 tỷ USD, tăng 10.6% so với cùng kỳ. Nhập khẩu nguyên liệu tăng 9.3% lên 12.7 tỷ USD, đưa xuất siêu đạt 9.1 tỷ USD. Dự báo cả năm, kim ngạch xuất khẩu dệt may có thể đạt 46-47 tỷ USD.

Các "ông lớn" nhanh tay ghi nhận kỷ lục lợi nhuận

Dẫn đầu đà tăng trưởng là Vinatex (VGT) ghi nhận lãi ròng gần 149 tỷ đồng, tăng vọt 2,390% nhờ cải thiện biên lãi gộp và giao hàng sớm. Dệt May Hòa Thọ (HTG) lãi ròng 129 tỷ đồng, tăng 70%, mức cao nhất theo quý trong lịch sử Công ty, nhờ kiểm soát chi phí và tăng giá bán. Dệt may Huế (HDM) cũng lập kỷ lục quý với gần 54 tỷ đồng lợi nhuận, tăng 80%.

Một loạt doanh nghiệp khác cũng ghi nhận mức lãi lịch sử như TNG đạt 120 tỷ đồng, tăng 39%; May Sông Hồng (MSH) với 180 tỷ đồng, tăng mạnh 96%. May Việt Tiến (VGG) duy trì phong độ với lãi ròng quý 2 đạt hơn 100 tỷ đồng, là một trong ba quý hiếm hoi vượt mốc này kể từ năm 2021.

Dệt may Thành Công (TCM) lập đỉnh 11 quý, đạt 81 tỷ đồng lợi nhuận, tăng 14%. May 10 (M10) tăng tới 150% lãi ròng lên 40 tỷ đồng, cao thứ 2 trong lịch sử, nhờ tiết giảm chi phí và cải thiện tài chính.

Điểm chung của những doanh nghiệp chủ động logistics và nguồn nguyên liệu đạt biên lãi gộp vượt trội như TCM (18.4%), TNG (14.2%) hay VGT (14.8%), so với mức phổ biến 8-12% ở nhóm doanh nghiệp gia công FOB.

Không phải doanh nghiệp nào cũng kịp bắt sóng

Dù ngành ghi nhận kết quả ấn tượng, không phải doanh nghiệp nào cũng được hưởng lợi. Các doanh nghiệp không đủ năng lực sản xuất hoặc thiếu khách hàng ổn định vẫn lâm vào tình cảnh khó khăn.

Garmex Sài Gòn (GMC) lỗ thêm hơn 4 tỷ đồng trong quý 2, nâng tổng lỗ lũy kế lên 116 tỷ đồng. Hoạt động may mặc ngừng trệ từ tháng 5/2023 do không còn đơn hàng, trong khi doanh thu chủ yếu đến từ mảng kinh doanh nhà thuốc, và hợp tác kinh doanh. Từ đầu 2022 đến nay, Garmex chỉ có 2 quý ghi nhận lãi hiếm hoi.

Sợi Thế Kỷ (STK) lỗ ròng 6 tỷ đồng dù biên lãi gộp tăng mạnh lên 19%. Gánh nặng tài chính gần 55 tỷ đồng, chủ yếu do lỗ tỷ giá từ công ty con và dự án Unitex, đã xóa sạch lợi nhuận gộp.

SGI đảo chiều báo lỗ 22 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lãi 18 tỷ đồng, vì chi phí cố định tăng và hụt thu nhập bất thường. Nhóm doanh nghiệp vẫn chìm trong thua lỗ như HSM (lỗ 1 tỷ đồng), NDT (lỗ 4 tỷ đồng), FTM (lỗ 9 tỷ đồng).

Ngược lại, một số doanh nghiệp đã có lãi sau nhiều quý khó khăn như Everpia (EVE) và Tứ Hải Hà Nam (THM), lần lượt lãi 13 tỷ đồng và 2 tỷ đồng, chủ yếu nhờ tăng trưởng đơn hàng ngành hàng chuyên biệt.

Tồn kho tăng cao và chiến lược "đón đầu" thuế

Không ít doanh nghiệp chủ động mua nguyên liệu từ quý 1 để chuẩn bị cho giai đoạn tăng tốc sản xuất quý 2. Điều này giúp kiểm soát chi phí, tăng biên lợi nhuận, nhưng cũng kéo theo áp lực tồn kho.

Tại cuối tháng 6/2025, TNG tăng 45% tồn kho so với đầu năm, đạt 1,557 tỷ đồng, chủ yếu do nguyên vật liệu chiếm hơn 687 tỷ đồng (tăng 66%). VGG tồn kho 1,933 tỷ đồng, tăng 29%, phần lớn là chi phí sản xuất kinh doanh dở dang hơn 1,028 tỷ đồng.

Vinatex tiếp tục dẫn đầu tồn kho toàn ngành, duy trì hơn 3,300 tỷ đồng, gồm nguyên vật liệu 1,435 tỷ đồng (tăng 28%) và thành phẩm 669 tỷ đồng (tăng 16%).

Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng kịp xuất hàng. STK tồn kho 765 tỷ đồng (tăng 24%), trong đó 598 tỷ đồng là thành phẩm (tăng 45%). MSH tồn kho 849 tỷ đồng (tăng 32%), riêng thành phẩm chiếm 394 tỷ đồng.

Triển vọng nửa cuối năm thận trọng nhưng không bi quan

Mức thuế 46% sau đó được Mỹ điều chỉnh giảm về 20% từ đầu tháng 8, giúp giảm áp lực chi phí cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, rủi ro chính sách vẫn hiện hữu. "Việt Nam không có lợi thế rõ rệt so với nhiều đối thủ cạnh tranh tại Mỹ, đặc biệt nếu chính quyền thay đổi", ông Lê Tiến Trường - Chủ tịch HĐQT Vinatex nhận định tại Hội thảo chuyên đề tháng 8.

Một số thị trường như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc đang có tín hiệu phục hồi nhẹ, nhưng vẫn thấp hơn mặt bằng năm 2022-2023. Các rủi ro tỷ giá, chi phí logistics, nhân công, lãi suất… tiếp tục là trở ngại lớn. Mục tiêu của nhiều doanh nghiệp là hoàn thành ít nhất 2/3 kế hoạch lợi nhuận năm.

CTCK Mirae Asset nhận định: "Ngành dệt may Việt Nam vẫn sở hữu nhiều lợi thế nhờ khả năng chủ động đơn hàng và chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, rủi ro thuế quan và nguyên vật liệu vẫn là thách thức không nhỏ trong nửa cuối 2025".

Nhìn chung, quý 2/2025 là minh chứng cho khả năng ứng biến nhanh chóng của ngành dệt may Việt Nam. Tuy nhiên, không thể phủ nhận đây là kết quả mang tính tình huống, và khó lặp lại trong tương lai gần.

Thay vì dựa vào cơ hội chính sách ngắn hạn, nhiều doanh nghiệp đang hướng tới đầu tư dài hạn cho chuỗi cung ứng, đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng thị trường phi truyền thống và nâng cấp tiêu chuẩn ESG.

Dệt May Huế dự báo quý 4 sẽ chịu áp lực lớn khi khách hàng tăng yêu cầu về trách nhiệm xã hội và tiêu chuẩn kỹ thuật. Ngay cả khi đơn hàng nhiều, nếu không đạt tiêu chuẩn, cũng khó giữ được khách. Doanh nghiệp buộc phải thận trọng nhưng không bi quan, chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó trong bối cảnh thị trường toàn cầu khó lường hơn bao giờ hết.

Thế Mạnh

FILI - 09:17:34 13/08/2025