Đằng sau pha đổ đèo cổ phiếu của trùm buôn xe Haxaco

MỚI

Đằng sau pha đổ đèo cổ phiếu của trùm buôn xe Haxaco

Trong năm 2025, cổ phiếu của CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco, HOSE: HAX) đã tăng vọt rồi tuột dốc ngay sau đó - có lúc giảm trên 44% từ đỉnh - ngay giữa lúc thị trường chứng khoán vẫn còn đầy hứng khởi.

Bề ngoài, bối cảnh của cú sốc này khá tiêu biểu. Một kết quả kinh doanh không như mong đợi do cạnh tranh khốc liệt ở thị trường ô tô, cộng thêm thương vụ đấu giá khu đất vàng bất thành dù được đặt nhiều kỳ vọng. Tuy nhiên, sự nghi ngại lại nảy sinh từ các giao dịch thoái vốn của người nội bộ.

Những lệnh bán ra quy mô lớn tại vùng giá đỉnh đã khiến người quan sát hoài nghi phải đặt câu hỏi: Liệu cổ đông bên ngoài có đang được đối xử công bằng? Chỉ trong vòng vài tháng, thông tin về kế hoạch bán đất đã đẩy kỳ vọng lên cao và tạo nên điều kiện lý tưởng cho các giao dịch thoái vốn. Một loạt lãnh đạo tại Haxaco đã bán tổng cộng hàng triệu cổ phần ngay trước khi thị giá sụp đổ.

Chẳng ai có thể khẳng định đó là chuyện tình cờ hay là kết quả của sự bất cân xứng thông tin. Nhưng một khi nghi ngờ đột ngột thay thế cho kỳ vọng, giá cổ phiếu thường rơi rất nhanh, bởi niềm tin luôn là nền tảng của mọi mức giá trên thị trường.

Với Haxaco, đây thậm chí còn không phải lần đầu câu hỏi về xung đột lợi ích cổ đông nên được đặt ra. Cách đây một năm rưỡi, doanh nghiệp này đã từng bất ngờ giảm tỷ lệ sở hữu tại 1 công ty con sắp sửa kinh doanh bùng nổ.

Showroom Mercedes-Benz thuộc hệ thống Haxaco tại đường Điện Biên Phủ, phường Gia Định, TPHCM

Lợi ích cổ đông

1 năm trước, Haxaco là điểm sáng. Cổ phiếu có năm 2024 tăng giá tốt, bởi ngay giữa lúc ngành phân phối ô tô khó khăn do lực cầu yếu thì doanh nghiệp này đã nhanh nhạy xoay chuyển tình thế. Hãng này mở rộng sang kinh doanh những chiếc xe MG bình dân, ở phân khúc đại chúng hơn so với sản phẩm truyền thống là những chiếc Mercedes-Benz hạng sang.

2025 vốn cũng được kỳ vọng là năm khả quan, nhưng thị trường ô tô ngày càng khốc liệt đã khiến doanh số MG mất đà tăng trưởng. Từ đó, Haxaco đến nay đã báo lỗ trong 2 quý liên tiếp.

Tuy nhiên, kinh doanh kém đi không phải là vấn đề duy nhất. Mảng phân phối xe MG vốn không do Haxaco thực hiện trực tiếp mà thông qua các công ty con. Trong đó, mắc xích quan trọng nhất là CTCP Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Ô tô PTM - đơn vị đã trực tiếp ký hợp tác chiến lược với chủ quản của thương hiệu MG (SAIC Motor Việt Nam).

Đáng chú ý, vào đầu năm 2024, ngay trước thềm việc kinh doanh xe MG bùng nổ, tỷ lệ sở hữu cổ phần của Haxaco tại PTM đã giảm rất mạnh từ 98.3% xuống còn 51.6%. Như vậy, kết quả kinh doanh của PTM vẫn sẽ được hợp nhất vào báo cáo tài chính của Haxaco, nhưng trên thực tế phần lợi ích kinh tế của cổ đông Haxaco tại đây đã bị thu hẹp.

Tính xung đột lợi ích của quyết định này là một vấn đề nhạy cảm, nhưng Chủ tịch Haxaco - ông Đỗ Tiến Dũng cũng chỉ có lời giải thích tại đại hội cổ đông thường niên vào tháng 3/2025, tức hơn 1 năm sau khi sự việc diễn ra.

Về phần PTM, công ty này sau đó được lãnh đạo Haxaco đưa lên giao dịch tại sàn HNX. Cổ phiếu tăng kịch trần trong ngày chào sàn vào tháng 8/2025, nhưng sau đó cũng nhanh chóng sụt mất một nửa thị giá.

Chủ tịch Haxaco - ông Đỗ Tiến Dũng trong một sự kiện tại showroom MG Cần Thơ

Những con sóng

Ông Đỗ Tiến Dũng, người gốc Hà Nội, là nhà kinh doanh dày dạn trong ngành ô tô. Vị này đã mua cổ phần Haxaco trên thị trường chứng khoán và tái cấu trúc thành công doanh nghiệp gốc quốc doanh này khi cận kề phá sản.

Từ năm 2016, sau khi cổ đông Nhà nước là SAMCO thoái vốn, gia đình ông Dũng là nhóm cổ đông lớn nhất tại công ty buôn xe này. Trong HĐQT Haxaco, ông Dũng và vợ có 2 ghế, trong khi cô con gái (sinh năm 1995) cũng từng là thành viên trong vòng 8 năm trước khi được miễn nhiệm vào tháng 3/2025. Các thành viên còn lại của Hội đồng đều là những nhân sự điều hành tại Haxaco và không nắm cổ phần đủ sức ảnh hưởng. Những năm gần đây, một số quỹ ngoại từng tích lũy đủ vị thế cổ đông lớn tại Doanh nghiệp, nhưng chưa bao giờ có đại diện tại Hội đồng.

Về vị Chủ tịch Haxaco, ngoài tài xoay chuyển kinh doanh, thị trường còn nhớ đến ông với những lần phát ngôn dậy sóng. Năm 2019, người đàn ông này từng bất ngờ công bố về ý định thâu tóm Haxaco của 1 tập đoàn Hàn Quốc - điều này đã dẫn đến một đợt biến động tăng sốc giảm sâu của cổ phiếu HAX. Đến năm 2022, lời chỉ trích của ông rằng những người lướt sóng cổ phiếu là “ký sinh trùng” cũng khiến thị trường xôn xao.

Bước sang năm 2025, ông Dũng tiếp tục thông tin về giá trị của khu đất vàng tại Quận Bình Tân, TPHCM (cũ) mà Haxaco đã dày công thâu tóm - một phần từ việc chi tiền mua lại khu đất liền kề từ tay của vợ chồng ông. Đến tháng 5, Haxaco công bố ý định chuyển nhượng khu đất và cổ phiếu tăng vọt ngay sau đó. Thị giá HAX đã được kích thích đáng kể bởi thông tin này dù kết quả kinh doanh yếu đi, bởi chỉ cần nhẩm tính, nếu Haxaco bán thành công khu đất ở mức giá dự kiến 180 triệu đồng/m2 thì có thể thu về hàng trăm tỷ đồng lợi nhuận.

Ngay trong giai đoạn giá HAX leo lên vùng đỉnh, hàng loạt người nội bộ tại doanh nghiệp bao gồm Tổng Giám đốc, Phó Tổng Giám đốc, Giám đốc Tài chính, Thành viên Hội đồng Quản trị cũng như chị ruột Chủ tịch Dũng đã bán hầu hết cổ phần nắm giữ. Tổng cộng 4.16 triệu cp đã được các vị này bán khớp lệnh trên sàn giao dịch, ước tính thu về hàng chục tỷ đồng.

Chỉ vài ngày sau làn sóng bán ra của lãnh đạo cấp cao, Haxaco công bố thương vụ đất vàng đã bị hủy vì không một ai tham gia đấu giá. Giá cổ phiếu nhanh chóng sụp đổ. Lúc này, các cổ đông lớn nước ngoài là quỹ PYN Elite Fund và AFC VF Limited bắt đầu bán ra cổ phần.

Kể từ tháng 8/2025 đến nay, tỷ lệ sở hữu của khối ngoại tại Haxaco đã giảm từ 21% xuống còn 7%, cổ phiếu mất giá 35%.

Tăng sốc giảm sâu

Diễn biến giao dịch cổ phiếu HAX trong năm 2025

Nguồn: VietstockFinance

Những trồi sụt của HAX chạy theo chuỗi thông tin mà Doanh nghiệp công bố đã biến cổ phiếu trở thành một thiên đường lướt sóng, kiếm lợi ngắn hạn.

Mà trong ngắn hạn, thị trường là cuộc chơi zero-sum game - có tổng bằng không. Cái được của người này là mất của người khác. Trong trường hợp Haxaco, bên hưởng lợi chính có vẻ là những người trong cuộc đã bán được cổ phần ở vùng giá hấp dẫn.

CTCP Sản xuất Thương mại và Dịch vụ Ô tô PTM (UPCoM: PTM) muốn bổ sung nguồn lực từ cổ đông để mua 70-80 xe MG, phục vụ kế hoạch mở rộng thị trường trong bối cảnh sức ép cạnh tranh ngày càng mạnh.

HĐQT PTM mới đây đã thông qua phương án chào bán 3.2 triệu cp cho cổ đông hiện hữu với giá 10,000 đồng/cp, tương ứng số vốn cần huy động là 32 tỷ đồng.

Khoản tiền này được dùng để mua khoảng 70-80 xe MG từ SAIC Motor Việt Nam, nhằm bổ sung nguồn hàng trong giai đoạn sức mua biến động. Đợt huy động dự kiến triển khai trong quý đầu năm 2026.

Tỷ lệ thực hiện quyền là 10:1, tức cổ đông nắm 10 cổ phần được mua thêm 1 cổ phiếu mới. Quyền mua được phép chuyển nhượng nhưng chỉ 1 lần. 

PTM gom vốn trong lúc đẩy mạnh mở rộng mạng lưới MG. Trước đó, Doanh nghiệp đã được cổ đông chấp thuận chi 69 tỷ đồng mua lại 1 đơn vị đang cho thuê showroom tại TP Hải Dương cũ. Việc sở hữu giúp PTM dùng ngay cơ sở sẵn có, không phải xây mới và được đảm bảo mặt bằng ổn định đến năm 2061, với chi phí thuê đất hiện rất thấp so với khu vực.

Tính toán cho thấy phương án mua lại mang lại lợi nhuận cao hơn rõ rệt, ước hơn 64 tỷ đồng trong 5 năm, trong khi tiếp tục thuê chỉ đạt khoảng 40 tỷ đồng do chi phí mặt bằng bào mòn biên lợi nhuận.

Công ty xem khu vực Hải Dương cũ là vị trí chiến lược để phát triển showroom MG Premium, đồng thời hoàn thiện mạng lưới miền Bắc và mở rộng sang Hưng Yên.

PTM là công ty con của CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (Haxaco, HOSE: HAX), đơn vị nắm 51.6% cổ phần. Doanh nghiệp từng tiên phong mở đại lý MG đầu tiên tại Việt Nam và đến nay đã phát triển hệ thống 15 đại lý, trong đó 9 đạt chuẩn Premium. Mục tiêu năm 2025 là tăng lên 20 đại lý và hướng tới chiếm 40% thị phần MG.

Vài năm qua, PTM tăng trưởng nhanh nhờ mở rộng quy mô. Doanh số từ 563 xe năm 2023 đã vọt lên hơn 3.3 ngàn xe năm 2024, và 6 tháng đầu 2025 đạt gần một nửa sản lượng cả năm trước. Lợi nhuận gộp 2024 tăng mạnh lên 254 tỷ đồng so với 36 tỷ đồng năm 2023; nửa đầu 2025 thu hơn 107 tỷ đồng, chiếm 15.61% doanh thu.

Tuy vậy, kết quả quý 3/2025 lại chững lại. Lợi nhuận sau thuế giảm xuống chỉ hơn 362 triệu đồng so với gần 51 tỷ đồng cùng kỳ. Doanh thu lùi còn 300 tỷ đồng, trong khi biên lãi gộp giảm từ 20.6% xuống còn 11.6%. Áp lực cạnh tranh và sức mua yếu khiến chi phí vận hành tăng nhanh hơn doanh số. Lũy kế 9 tháng, PTM lãi ròng chưa đến 34 tỷ đồng, giảm 63%.

Tử Kính

FILI - 18:30:00 05/12/2025

Hàng loạt doanh nghiệp 'bay hơi' gần như toàn bộ lợi nhuận so với cùng kỳ

Bên cạnh việc giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp cũng báo lỗ lớn trong 9 tháng đầu năm với 3 doanh nghiệp lỗ lớn nhất là Novaland (lỗ 1.043 tỷ đồng), Pomina (lỗ 511 tỷ đồng) và NSH Petro (lỗ 473 tỷ đồng).

Bên cạnh những doanh nghiệp có mức tăng trưởng tốt trong 9 tháng đầu năm 2025, cũng có nhiều doanh nghiệp đã chứng kiến lợi nhuận sụt giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2024.

Đứng đầu là Nhà Từ Liêm (NTL) với lợi nhuận trước thuế (LNTT) giảm tới 96%, từ 848 tỷ đồng xuống còn 33 tỷ đồng. Theo giải trình của công ty, các dự án bất động sản trong kỳ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục pháp lý nên chưa thể ghi nhận doanh thu, toàn bộ nguồn thu phải trông vào hoạt động tài chính.

Trí Việt (TVC), TP Securities (ORS) và Haxaco (HAX) đều giảm 91% so với cùng kỳ. Cụ thể TVC giảm từ 423 tỷ đồng xuống 36 tỷ đông, ORS giảm từ 385 tỷ đồng xuống 34 tỷ đồng và HAX giảm từ 183 tỷ đồng xuống 16 tỷ đồng. 

Nhìn vào cơ cấu ngành, bất động sản có nhiều đại diện góp mặt nhất trong top 15 với 3 công ty. Ngoài NTL còn có CRV Group (giảm 78%) và IDJ (giảm 73%).

Nhóm ngành logistics góp mặt 2 đại diện gồm PVT Logistics (giảm 78%) và Vosco (giảm 75%)

“Ông lớn” ngành xây dựng Hòa Bình (HBC) báo lãi 262 tỷ đồng, giảm 69%.

Ngoài ra, danh sách top 15 doanh nghiệp có lợi nhuận giảm mạnh nhất còn có sự hiện diện của doanh nghiệp sản xuất săm lốp như Cao su Sao Vàng, ngành than như Than Cao Sơn và ngành điện với Phả Lại.

Bên cạnh việc giảm mạnh, nhiều doanh nghiệp cũng báo lỗ lớn trong 9 tháng đầu năm với 3 doanh nghiệp lỗ lớn nhất là Novaland (lỗ 1.043 tỷ đồng), Pomina (lỗ 511 tỷ đồng) và NSH Petro (lỗ 473 tỷ đồng).

“Ông trùm” ngành kinh doanh ô tô HAX lỗ quý thứ hai liên tiếp

​Haxaco có quý kinh doanh thua lỗ thứ hai liên tiếp

Mặc dù thị trường ô tô Việt Nam đã có nhiều khởi sắc, nhưng “ông trùm” ngành kinh doanh ô tô – HAX vẫn trải qua một quý kinh doanh ảm đạm.

Theo Báo cáo tài chính hợp nhất quý III/2025 mới công bố, Công ty CP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (HoSE: HAX) ghi nhận doanh thu thuần sụt giảm 25% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn hơn 1.149 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp ghi nhận lỗ hơn 25,7 tỷ đồng. Đây cũng là quý kinh doanh thua lỗ thứ hai liên tiếp của “ông trùm” ngành kinh doanh ô tô này.

Theo giải trình từ doanh nghiệp, trong quý III/2025, thị trường ô tô ghi nhận nhiều biến động, với hàng loạt chương trình giảm giá mạnh không chỉ ở phân khúc xe sang mà còn lan rộng sang phân khúc phổ thông. Đồng thời, các đối thủ liên tục tung ra mẫu xe mới đi kèm chính sách ưu đãi sâu nhăm tăng sức cạnh tranh và thu hút khách hàng. Bên cạnh đó, chi phí vận hành cũng tăng so với cùng kỳ do quá trình mở rộng quy mô hoạt động. Những yếu tố này đã tạo ra áp lực đáng kể, làm thu hẹp biên lợi nhuận và lợi nhuận của Công ty.

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, doanh nghiệp ghi nhận hơn 3.137 tỷ đồng doanh thu thuần, sụt giảm 15% so với cùng kỳ năm 2024. Lợi nhuận sau thuế ghi nhận chỉ đạt hơn 1 tỷ đồng, giảm đến 99% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này, doanh nghiệp chỉ mới thực hiện được 6% mục tiêu lợi nhuận cả năm.

Theo Chứng khoán Mirae Asset, HAX là doanh nghiệp hơn 25 năm trong ngành mua bán ô tô, sở hữu nhiều đại lý tại TP HCM, Hà Nội, Cần Thơ, Bắc Giang, ... Là nhà phân phối ủy quyền đầu tiên của Mercedes-Benz tại Việt Nam, HAX dẫn đầu với gần 40% thị phần. Doanh nghiệp cũng mở rộng sang xe phổ thông MG với 14 đại lý, nhằm gia tăng dư địa tăng trưởng dài hạn.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu HAX đang có thị giá 11.050 đồng/cp, sụt giảm hơn 37% so với hồi cuối tháng 7 vừa qua.

Công ty Chứng khoán này cũng dự phóng doanh thu và lợi nhuận sau thuế năm 2025 của HAX lần lượt đạt 6.378 tỷ đồng và 271 tỷ đồng, tăng 16% và 33% so với năm trước: Biên lợi nhuận gộp cải thiện từ mức 9,2% lên 10,2%; Ước tính doanh thu kinh doanh xe đạt 5.777 tỷ đồng tăng 15% so với năm trước… Tuy nhiên, với thực tế kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm chỉ đạt hơn 1 tỷ đồng lợi nhuận, dự phóng này xem như khó thành hiện thực.

Trái ngược với kết quả kinh doanh có phần ảm đạm của HAX, thị trường ô tô Việt Nam trong 9 tháng đầu năm đã có nhiều khởi sắc. Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội các nhà sản xuất Ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán hàng của các thành viên trong tháng 9/2025 đạt 30.688 xe, tăng 18% so với tháng 8. Trong đó, xe du lịch đạt 20.559 chiếc, tăng 19%, xe thương mại 9.535 chiếc, tăng 14% và xe chuyên dụng 594 chiếc, tăng tới 97%.

Về nguồn gốc, theo VAMA, xe nhập khẩu nguyên chiếc (CBU) tiếp tục ghi nhận mức tăng vượt trội với 16.261 xe, tăng 22% so với tháng 8; Trong khi xe lắp ráp trong nước (CKD) đạt 14.427 xe, tăng 14%.

Đáng chú ý, doanh số tháng 9 tăng cao đã giúp lượng tiêu thụ lũy kế của toàn thị trường vượt mốc 250.000 xe. Cụ thể, trong 9 tháng đầu năm 2025, các thành viên của VAMA đã bán ra tổng cộng 251.421 xe, tăng 11,5% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, xe du lịch tăng 4%, xe thương mại tăng 32% và xe chuyên dụng tăng tới 70%.

Nhìn chung, doanh số ô tô tại Việt Nam trong tháng 9/2025 ghi nhận sự tăng trưởng ở hầu hết các phân khúc. Các chuyên gia trong ngành ô tô cho rằng nguyên nhân khiến doanh số tháng 9 tăng mạnh là kết quả của nhiều yếu tố. Dù phần lớn thời gian rơi vào tháng Ngâu – giai đoạn thường khiến người tiêu dùng e dè mua sắm nhưng nhờ chiến dịch giảm giá kích cầu, ưu đãi lãi suất và nguồn cung dồi dào, sức mua đã phục hồi rõ rệt, giúp thị trường khởi sắc trở lại.

Với đà phục hồi này, nhiều chuyên gia trong ngành dự báo tổng doanh số ô tô cả năm 2025 có thể đạt khoảng 300.000 xe, tương đương mức tăng trưởng 9-10% so với năm 2024. Đây là một tín hiệu tích cực cho hành trình “về đích” của ngành ô tô Việt Nam.