Ủy ban Chứng khoán 'sờ gáy' loạt doanh nghiệp

Vừa nhậm chức, Tân Chủ tịch FID đã bị phạt hàng trăm triệu vì “bán chui” cổ phiếu

Mới đây,Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa có quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với ông Nguyễn Văn Thiện.

Ngày 16/10/2025, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ban hành Quyết định số 332/QĐ - XPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với ông Nguyễn Văn Thiện, địa chỉ tại tổ 11 Cụm 2 Nhật Tân, Tây Hồ, Hà Nội.

Cụ thể, phạt 205,85 triệu đồng do không báo cáo về việc dự kiến giao dịch.

Trong đó, ngày 04/7/2025, ông Nguyễn Văn Thiện - Thành viên Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam (mã FID – sàn HNX) đã bán 1.176.300 cổ phiếu FID nhưng không báo cáo, công bố thông tin về việc dự kiến giao dịch (thời điểm bán là Thành viên HĐQT và hiện tại đã được bầu là Chủ tịch HĐQT).

Sau giao dịch ngày 4/7, ông Thiện đã giảm sở hữu từ 4,91% về 0,15% vốn điều lệ.

Bên cạnh xử phạt tiền, ông Nguyễn Văn Thiện còn bị đình chỉ hoạt động giao dịch chứng khoán có thời hạn 4 tháng, theo quy định tại điểm b khoản 7 Điều 33 Nghị định số 156/2020/NĐ - CP được sửa đổi, bổ sung theo quy định tại khoản 27 Điều 1 Nghị định số 128/2021/NĐ - CP.

Theo tìm hiểu, ông Nguyễn Văn Thiện mới được bầu vào vị trí Chủ tịch Đầu tư và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam ngày 6/8/2025 thay cho ông Hà Xuân Trường. Trong đó, tại Đại hội đồng cổ đông đầu năm 2025, Đầu tư và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam thực hiện miễn nhiệm chức vụ Thành viên HĐQT của bà Vũ Thị Thuý và ông Phạm Tuấn Khanh. Ngược lại, bầu bổ sung ông Chu Đức Chiến và ông Nguyễn Văn Thiện.

Ông Nguyễn Văn Thiện sinh năm 1975, trình độ chuyên môn cử nhân kinh tế và giữ vị trí Chủ tịch CTCP Đầu tư và Phát triển Nông nghiệp Indo Vina Việt Nam, Giám đốc CTCP Đầu tư Phát triển Du lịch Vĩnh Long.

Bán “chui” 1,2 triệu cổ phiếu, lãnh đạo bị phạt tiền và đình chỉ giao dịch

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa có quyết định xử phạt loạt doanh nghiệp và một cá nhân, do vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.

Cụ thể, ngày 16/10, cá nhân là ông Nguyễn Văn Thiện (TP Hà Nội) vừa bị UBCKNN phạt tiền 205.852.500 đồng do không báo cáo về việc dự kiến giao dịch.

Được biết, ngày 4/7, ông Nguyễn Văn Thiện - Thành viên Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam (FID) - đã bán 1.176.300 cổ phiếu FID (tương ứng 11,763 tỷ đồng theo mệnh giá) nhưng không báo cáo, công bố thông tin về giao dịch dự kiến.

Sau khi thị trường chứng khoán Việt Nam lập đỉnh mới và chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, sự chú ý của giới đầu tư đang dần mở rộng sang một số mã có câu chuyện riêng như ở nhóm dầu khí. Tuy nhiên, nhiều mã dầu khí hiện đang chậm nhịp hơn khá xa so với thị trường.

Hiệu suất khiêm tốn so với VN-Index

Theo thống kê, tính đến ngày 13/10/2025, nhóm cổ phiếu dầu khí chưa có mã nào vượt qua được thành tích của VN-Index, vốn đã tăng +39.3% từ đầu năm.

Dẫn đầu nhóm này là BSR – cổ phiếu của CTCP Lọc hóa dầu Bình Sơn – với mức tăng +26.7%, tiến sát kỷ lục thời đại tại 31,450 đồng/cổ phiếu.

Điểm tạo nên sức hút của BSR là câu chuyện có thể gia nhập rổ VN30 – chỉ số gồm 30 cổ phiếu có vốn hóa, thanh khoản và hiệu quả hoạt động cao nhất sàn HOSE. Trong kỳ đánh giá tháng 7/2025, BSR đã đáp ứng hầu hết các tiêu chí, ngoại trừ điều kiện niêm yết đủ 6 tháng (tính đến 17/1/2025). Như vậy, quý I/2026 đang được kỳ vọng là thời điểm BSR gia nhập nhóm bluechip, mở đường cho dòng vốn ETF quy mô lớn và nâng cao vị thế trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.

Trong khi đó, các cổ phiếu khác như DPM (+25%), PVC (+7.7%) hay DCM (+6%) ghi nhận mức tăng khá khiêm tốn. Diễn biến này trái ngược hoàn toàn với năm 2024, khi thị trường chưa thể vượt đỉnh nhưng 6/11 mã dầu khí vẫn vượt VN-Index về khả năng sinh lời.

Hiện tại, tình trạng này của dầu khí khá tương đồng với nhóm thép – đều bị “bỏ lại phía sau” trong hành trình lập đỉnh của VN-Index, dù vẫn sở hữu nền tảng cơ bản tốt.

Những câu chuyện dẫn dắt cho cả ngành dầu khí

Với BSR, Chứng khoán MBS gần đây đưa ra dự báo “Lợi nhuận ròng của BSR có thể đạt 2,043 tỷ đồng (+223.7% so với cùng kỳ), và năm 2026 đạt 3,799 tỷ đồng (+86%), nhờ crack spread ổn định, biên gộp cải thiện và sản lượng tăng trưởng tốt”.

Bên cạnh câu chuyện vào chỉ số VN30, điểm nhấn lớn nhất là dự án Nâng cấp - Mở rộng (NCMR) Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, dự kiến hoàn thành quý 3/2028. Sau NCMR, biên lợi nhuận gộp của BSR có thể đạt 7.2%, khi công ty tập trung nhiều hơn vào sản phẩm hóa dầu phức tạp, giá trị cao – bước chuyển dịch phù hợp với xu thế năng lượng mới toàn cầu.

Bức tranh ngành năng lượng VIệt Nam cũng đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, được hỗ trợ bởi các cải cách thể chế và chính sách giá điện – khí mới.

Bộ phận phân tích của Vietcap Securities đánh giá, lộ trình ban hành giá điện bán lẻ hai thành phần sẽ giúp loại bỏ cơ chế bù chéo, phản ánh đúng chi phí đầu tư và vận hành. Điều này đảm bảo tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) cao hơn cho các dự án năng lượng tái tạo (NLTT).

“Cơ chế mới sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thu hút quỹ xanh, FDI năng lượng và vốn dài hạn, trong khi người tiêu dùng có thể chọn nhà cung cấp điện nhờ DPPA – cơ chế mua bán điện trực tiếp,” Vietcap đánh giá.

Song song đó, Nhà nước vẫn giữ vai trò truyền tải chính, trong khi tư nhân được khuyến khích mở rộng đầu tư LNG và điện khí.

Theo kế hoạch của Chính phủ, giai đoạn 2024–2038 sẽ có hàng loạt dự án dầu khí trọng điểm được triển khai, với tổng quy mô đầu tư khoảng 20 tỷ USD.

Trong đó, năm 2026 là “điểm rơi” quan trọng với hàng loạt mốc FID (quyết định đầu tư cuối cùng) cho các dự án lớn như Nam Du – U Minh (0.8 tỷ USD), Khánh Mỹ – Đầm Dơi (0.3 tỷ USD), Thiên Nga – Hải Âu (0.3 tỷ USD).

Cùng thời điểm, Lô B – Ô Môn sẽ bước vào giai đoạn ghi nhận doanh thu và lợi nhuận đầu tiên, trong khi Cá Voi Xanh và điện gió ngoài khơi xuất khẩu sang Singapore dự kiến có tiến triển đáng kể.

Những dự án này không chỉ thúc đẩy chuỗi cung ứng dầu khí trong nước mà còn giúp doanh nghiệp thượng nguồn – trung nguồn – hạ nguồn hưởng lợi đồng thời, tạo mặt bằng tăng trưởng lợi nhuận bền vững trong trung hạn.

Bà Đinh Thị Thùy Dương, Phó Giám đốc Phòng Nghiên cứu và Phân tích Vietcap cho biết “Sự mờ nhạt của các cổ phiếu dầu khí do giá dầu không gây chú ý với giới đầu tư. Tuy nhiên, về cơ bản, phát triển ngành dầu khí vẫn là trọng tâm của an ninh năng lượng Việt Nam, và do đó, câu chuyện cơ bản của nhóm cổ phiếu này vẫn còn nguyên giá trị.”

Quân Mai

FILI - 08:08:13 14/10/2025

Kinh tế 24h: Hé lộ lý do nhân sự cấp cao nhiều doanh nghiệp rời 'ghế nóng'

Lý do nhân sự cấp cao nhiều doanh nghiệp rời 'ghế nóng'; Công ty ông Nguyễn Tử Quảng phải thanh lý tài sản để trả nợ... là những tin tức kinh tế - thị trường nổi bật 24h qua.

Lý do nhân sự cấp cao nhiều doanh nghiệp rời 'ghế nóng'

Gần đây, nhiều doanh nghiệp ghi nhận làn sóng nhân sự cấp cao rời “ghế nóng” vì các lý do như thua lỗ, không đáp ứng tiêu chuẩn quản trị, cá nhân hay thay đổi chiến lược.

Tại Công ty CP Sữa Quốc tế Lof (IDP), ông Đoàn Hữu Nguyên được bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc thay ông Bùi Hoàng Sang trong bối cảnh công ty lỗ hơn 36 tỷ đồng quý II/2025 – quý lỗ đầu tiên trong lịch sử. Tương tự, ông Nguyễn Văn Thịnh rời vị trí thành viên HĐQT độc lập của IDICO (UIC) vì người thân mua cổ phiếu, vi phạm tiêu chuẩn sở hữu.

Ông Phạm Trung Kiên – Tổng Giám đốc Công ty Phát triển Hạ tầng Vĩnh Phúc (IDV) – cũng nộp đơn từ chức vì lý do cá nhân, dù vẫn giữ vai trò thành viên HĐQT. Ngoài ra, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam (FID) ghi nhận hai lãnh đạo rời HĐQT vì kế hoạch cá nhân.

Đáng chú ý, tại Vinaconex ITC (VCR), toàn bộ 5 thành viên HĐQT và 3 thành viên Ban kiểm soát nhiệm kỳ 2021–2026 đồng loạt xin rút sau khi Vinaconex thoái hết vốn khỏi công ty.

Diễn biến này cho thấy nhiều thay đổi lớn về chiến lược quản trị, tái cấu trúc đầu tư và áp lực kinh doanh đang khiến các doanh nghiệp điều chỉnh bộ máy lãnh đạo để thích ứng.

Công ty ông Nguyễn Tử Quảng phải thanh lý tài sản để trả nợ

Công ty CP Phần mềm diệt virus Bkav (Bkav Pro) của ông Nguyễn Tử Quảng đang phải thanh lý tài sản để trả nợ lô trái phiếu BKPCB2124001 phát hành năm 2021 trị giá 170 tỷ đồng. Trái phiếu này có lãi suất cố định 10,5% trong năm đầu và thả nổi các năm sau, với tài sản bảo đảm ban đầu gồm cổ phần Bkav Pro và cổ phần Bkav của ông Quảng.

Do khó khăn tài chính, Bkav Pro đã được trái chủ chấp thuận định giá lại tài sản đảm bảo, bao gồm 6,1 triệu cổ phần Bkav Pro của công ty mẹ Bkav và 4,9 triệu cổ phần Bkav thuộc sở hữu cá nhân ông Quảng. Bkav Pro có 30 ngày từ 24/7 để tìm đối tác thanh lý tài sản, số tiền thu được phải đủ để trả nợ. Nếu không hoàn tất, trái chủ sẽ tổ chức hội nghị để bàn phương án tiếp theo.

Trước đó, trái phiếu từng được gia hạn thêm một năm với lãi suất 11%. Ngoài cổ phần Bkav, tài sản bảo đảm bổ sung còn gồm vốn góp của ông Quảng tại Công ty TNHH Nền tảng Chuyển đổi số Việt Nam (DXP). VNDirect – đơn vị đại diện trái chủ – từng báo cáo Bkav Pro vi phạm cam kết vì không tích lũy đủ 1,5 tỷ đồng vào tài khoản thanh toán nợ trong tháng 1/2025. Việc thanh lý tài sản hiện là giải pháp cấp thiết để công ty xử lý nghĩa vụ tài chính và tránh rủi ro pháp lý liên quan đến trái phiếu quá hạn.

Apple có thể bán iPhone 17 ngày 19/9 ở Việt Nam

Apple có thể sẽ bán iPhone 17 tại Việt Nam từ ngày 19/9, cùng lúc với các thị trường lớn như Mỹ và Singapore. Một số hệ thống bán lẻ trong nước tiết lộ đang được yêu cầu chuẩn bị cho cả hai kịch bản – bán đợt hai như các năm trước hoặc được ưu tiên bán đợt đầu.

Lễ ra mắt dự kiến diễn ra vào ngày 9/9, tránh trùng với ngày tưởng niệm 11/9 tại Mỹ. Apple thường mở bán iPhone vào thứ Sáu sau lễ công bố, tức 19/9 năm nay. Dù Việt Nam chưa có Apple Store vật lý, giới kinh doanh cho rằng điều này không cản trở việc lên kệ sớm do doanh số mạnh những năm gần đây.

iPhone 15 và 16 từng bán chính hãng tại Việt Nam chỉ sau một tuần, giúp tăng doanh thu lên hơn nghìn tỷ đồng.

iPhone 17 dự kiến có bốn phiên bản, trong đó 17 Pro và 17 Pro Max sẽ có thiết kế mới, vỏ nhôm, cụm camera lớn hình chữ nhật, chip A19 Pro, RAM 12 GB, camera tele 48 MP và camera trước 24 MP. Nhà phân tích Ming-chi Kuo dự đoán từ năm 2026, Apple sẽ thay đổi chiến lược ra mắt, chia làm hai đợt: dòng Pro ra mắt tháng 9, còn bản tiêu chuẩn sẽ ra mắt đầu năm sau.

Đề xuất chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế về sân bay Long Thành

Cục Hàng không Việt Nam cùng các hãng hàng không quốc tế thống nhất đề xuất chuyển toàn bộ chuyến bay quốc tế từ sân bay Tân Sơn Nhất sang sân bay Long Thành khi sân bay này đi vào vận hành từ năm 2026. Đây là bước đi chiến lược nhằm xây dựng Long Thành thành trung tâm trung chuyển hàng không khu vực phía Nam.

ACV và đơn vị tư vấn Incheon Airport (IAC) đưa ra hai phương án: phương án 1 là dồn toàn bộ chuyến bay quốc tế về Long Thành và để Tân Sơn Nhất phục vụ nội địa, phương án 2 giữ lại một phần chuyến bay quốc tế ngắn tại Tân Sơn Nhất.

Phân tích cho thấy phương án 1 giúp tăng khả năng kết nối, giảm chi phí và giúp Long Thành phát triển bền vững hơn. Cục Hàng không Việt Nam, IATA và các hãng hàng không quốc tế ủng hộ phương án này. Vietnam Airlines và Bamboo Airways đề xuất cần có lộ trình chuyển đổi để thích ứng, nhưng đồng ý về hướng đi lâu dài.

Ngoài hành khách, toàn bộ hàng hóa hàng không cũng sẽ chuyển về Long Thành, nơi có khu logistics hiện đại kết nối đa phương tiện. Với công suất thiết kế 100 triệu khách/năm, Long Thành sẽ thay thế Tân Sơn Nhất vốn đã quá tải. Việc dồn quốc tế về Long Thành được đánh giá là tối ưu cho phát triển giao thông hàng không bền vững và tăng sức cạnh tranh quốc tế.

Công nghệ xanh đang bước vào thời kỳ bùng nổ, thu hút dòng vốn khổng lồ từ Mỹ, châu Âu và các nền kinh tế lớn. Sự chuyển dịch mạnh mẽ này mở ra cơ hội tăng trưởng đột phá cho ngành năng lượng sạch.

Làn sóng chuyển dịch vốn xanh toàn cầu

Làn sóng chuyển dịch vốn xanh toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ với những con số ấn tượng. Theo BloombergNEF, tổng đầu tư vào chuyển đổi năng lượng toàn cầu đã đạt mức kỷ lục 2.1 ngàn tỷ USD trong năm 2024, tăng 11% so với năm trước. Trong đó, vận tải điện hóa chiếm phần lớn nhất với 757 tỷ USD, tiếp theo là năng lượng tái tạo với 728 tỷ USD và lưới điện với 390 tỷ USD[1]. Đặc biệt, 2025 được dự báo sẽ là năm bước ngoặt khi lần đầu tiên trong lịch sử, đầu tư vào công nghệ sạch dự kiến sẽ đạt 670 tỷ USD, vượt qua đầu tư vào dầu khí[2]. Trong đó, năng lượng mặt trời chiếm tới 50% tổng đầu tư và 2/3 công suất lắp đặt mới[3].

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030, mức đầu tư hiện tại vẫn chưa đủ. Theo IRENA, đầu tư hàng năm vào công suất năng lượng tái tạo cần tăng gấp ba lần, từ mức kỷ lục 570 tỷ USD năm 2023 lên 1.5 ngàn tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn 2024-2030[4].

Để đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, BloombergNEF ước tính đầu tư hàng năm cần đạt trung bình 5.6 ngàn tỷ USD trong giai đoạn 2025-2030, cao hơn nhiều so với mức đầu tư hiện tại khi chỉ đạt 37% yêu cầu. Trung Quốc đang dẫn đầu về hiệu quả vốn trong đầu tư năng lượng tái tạo, với khả năng tạo ra gần gấp đôi số gigawatt trên mỗi USD chi tiêu so với Mỹ. Tổng đầu tư của Trung Quốc trong năm 2024 còn vượt qua tổng đầu tư kết hợp của Mỹ (338 tỷ USD), EU (381 tỷ USD) và Anh (65.3 tỷ USD)[5].

Dòng vốn FDI công nghệ xanh từ châu Âu

Dòng vốn FDI công nghệ xanh từ châu Âu đang có những bước tiến mạnh mẽ, với Đan Mạch là một trong những quốc gia tiên phong. Chính phủ Đan Mạch đã khởi động Chương trình đầu tư xanh với ngân sách 1 tỷ DKK (khoảng 145 triệu USD) cho năm 2024. Chương trình này tập trung vào việc thúc đẩy đầu tư vào công nghệ xanh thông qua các khoản hỗ trợ tài chính và bảo lãnh ưu đãi, với mức hỗ trợ trực tiếp lên tới 15% chi phí đầu tư và các khoản vay hoặc bảo lãnh ưu đãi có thể chi trả tới 20% chi phí[6].

Đặc biệt, Đan Mạch đã cam kết hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng xanh thông qua Chương trình Hợp tác Đối tác Năng lượng Việt Nam – Đan Mạch giai đoạn 2021-2025 với nguồn vốn tài trợ không hoàn lại 60.3 triệu DKK (tương đương 10 triệu USD). Chương trình này tập trung vào phát triển điện gió ngoài khơi và tăng cường sử dụng năng lượng tiết kiệm trong lĩnh vực công nghiệp[7].

Về thị trường trái phiếu xanh, châu Âu đang dẫn đầu với sự tham gia của 145 tổ chức phát hành, chiếm 1/3 tổng số toàn cầu[8]. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tổng giá trị trái phiếu xanh, xã hội, bền vững và liên kết bền vững (GSSS) phát hành trên toàn cầu đã đạt khoảng 5.7 ngàn tỷ USD. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, giá trị phát hành trái phiếu xanh, xã hội và bền vững đạt 636 tỷ USD, trong đó trái phiếu xanh chiếm 60% với giá trị 382 tỷ USD. Tại châu Âu, các quốc gia đã thành công trong chuyển đổi và tăng trưởng xanh, tỷ trọng phát hành trái phiếu xanh, xã hội và bền vững (GSS) chiếm đến 50-60% tổng quy mô tài chính xanh. Con số này cao hơn đáng kể so với khu vực châu Á chỉ đạt khoảng 30-35%[9].

Làn sóng đầu tư từ Mỹ

Làn sóng đầu tư từ Mỹ đang cho thấy những tín hiệu tích cực mặc dù có sự thay đổi về chính sách. Theo S&P Global Market Intelligence, năng lượng mặt trời dự kiến chiếm 51.7% tổng công suất bổ sung năm 2025[10], tương đương 63.1GW. Pin lưu trữ năng lượng đóng góp 35.5%, trong khi điện gió chiếm 12.9%. Đạo luật Giảm Lạm phát (IRA) đang phát huy hiệu quả rõ rệt. Hiệp hội Năng lượng Sạch Hoa Kỳ ước tính IRA có thể tạo ra lợi ích ròng 2.7 ngàn tỷ USD ở giai đoạn 2025-2035, so với chi phí 656 tỷ USD[11]. Đạo luật này sẽ kích hoạt 740 tỷ USD tín dụng thuế, thúc đẩy 2 ngàn tỷ USD đầu tư tư nhân, bao gồm 400 tỷ USD vào điện, 500 tỷ USD vào xây dựng và 800 tỷ USD vào giao thông vận tải.

Chương trình IRA đã tác động mạnh mẽ đến ngành năng lượng sạch, tạo ra hơn 170 ngàn việc làm xanh trên khắp nước Mỹ. Tính đến tháng 07/2024, đã có hơn 270 dự án năng lượng tái tạo được triển khai, thu hút tổng vốn đầu tư 278 tỷ USD. Các dự án trải dài từ Arizona đến New York, bao gồm sản xuất tuabin gió, điện mặt trời và pin lưu trữ. Đặc biệt, IRA dự kiến giúp Mỹ cắt giảm tới 42% lượng khí thải nhà kính vào năm 2030, vượt xa mức dự báo ban đầu. Xu hướng chuyển đổi sang năng lượng sạch đang diễn ra mạnh mẽ và khó có thể đảo ngược[12].

Cơ hội tại Việt Nam

Triển vọng thị trường cổ phiếu công nghệ xanh trong năm 2025 đang cho thấy nhiều tín hiệu khả quan. Theo dự báo của Gartner, chi tiêu cho lĩnh vực công nghệ thông tin toàn cầu sẽ đạt 5.74 ngàn tỷ USD, tăng 9.3% so với năm 2024. Trong đó, mảng hệ thống trung tâm dữ liệu và phần mềm được kỳ vọng tăng trưởng mạnh nhất, với mức tăng lần lượt là 34.7% và 11.7%[13].

Việt Nam đang khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn cho đầu tư xanh với những con số ấn tượng. Theo báo cáo mới nhất của BloombergNEF, Việt Nam có tiềm năng thu hút khoản đầu tư lên tới 2.4 ngàn tỷ USD trong giai đoạn 2024-2050 nếu đạt được mục tiêu phát thải ròng bằng 0[14]. Đặc biệt, theo IRENA, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lên tới 1.2 terawatt năng lượng tái tạo, gấp 15 lần công suất lắp đặt hiện tại[15].

Chiến lược Tăng trưởng Xanh giai đoạn 2021-2030 đã đặt ra các mục tiêu như: giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP ít nhất 15% vào năm 2030 và 30% vào năm 2050 so với năm 2014[16]. Về năng lượng tái tạo, mục tiêu đến năm 2030 sẽ chiếm 15-20% tổng nguồn cung năng lượng sơ cấp, và tăng lên 25-30% vào năm 2050[17].

Theo S&P Global Market Intelligence, Việt Nam đang thu hút đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực năng lượng mặt trời và gió. Dự kiến đến năm 2025, năng lượng mặt trời sẽ chiếm 51.7% tổng công suất bổ sung với 63.1GW được lên kế hoạch triển khai[18]. Đặc biệt, theo kế hoạch phát triển điện lực quốc gia PDP8, công suất điện gió ngoài khơi sẽ đạt 6,000MW vào năm 2030 và tăng lên 70,000MW vào năm 2050[19].

Việt Nam đang có những bước tiến mạnh mẽ trong đầu tư xanh. Tính đến giữa năm 2024, cả nước có 559 công trình xanh với tổng diện tích 13.6 triệu m², vượt xa mục tiêu 80 công trình vào năm 2025[20]. Trong đó, công trình công nghiệp chiếm 56.5%, văn phòng 15.6% và chung cư 14.2%[21]. Chuyển đổi xanh vẫn còn nhiều thách thức, khi chỉ chiếm 5% nền kinh tế, trong khi kinh tế nâu vẫn chiếm 95%[22]. Tuy nhiên, thị trường trái phiếu xanh phát triển nhanh, với tổng giá trị phát hành đạt 1.16 tỷ USD (2019 - 6T/2024), đơn cử như BIDV (3,000 tỷ đồng), Vietcombank (2,000 tỷ đồng) và HDBank (3,000 tỷ đồng)[23].

Về đầu tư, Việt Nam đang mở rộng các dự án điện mặt trời (16,600MW) và điện gió (5,345MW). Lĩnh vực giao thông cũng chuyển đổi với xe điện, xe buýt điện. Cổ phiếu công nghệ xanh tăng 140%, vượt xa VN-Index (12%). Theo báo cáo năm 2022 của PwC, 80% doanh nghiệp niêm yết cam kết ESG, trong đó 58% đang trong giai đoạn lập kế hoạch cho 2-4 năm tới và 35% đã thiết lập kế hoạch cụ thể. Các doanh nghiệp như VinFast, Dat Bike, Trung Nam Group thu hút sự quan tâm lớn. Việc Viettel và VNPT thương mại hóa 5G cuối 2024 cũng tạo động lực tăng trưởng mới.

Xu hướng phát triển trong tương lai

2025 hứa hẹn sẽ là năm bùng nổ của nhiều công nghệ xanh, đặc biệt là hydro xanh và các giải pháp lưu trữ năng lượng. Theo báo cáo của BloombergNEF, công suất sản xuất hydro xanh toàn cầu dự kiến sẽ tăng gấp đôi, với khoảng 16GW công suất điện phân đã đạt được quyết định đầu tư cuối cùng (FID)[24]. Thị trường hydro xanh được dự báo sẽ đạt 10.6 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 54.7%[25].

Về lưu trữ năng lượng, các hệ thống lưu trữ dài hạn (trên 8 giờ) dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong năm 2025[26]. Đặc biệt, công nghệ lưu trữ năng lượng bằng khí nén (CAES) đang cho thấy những tiến bộ đáng kể về hiệu suất[27]. Trong khi đó, AI đang đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa hệ thống năng lượng.

Theo Goldman Sachs, nhu cầu điện năng cho trung tâm dữ liệu sẽ tăng 160% vào năm 2030[28]. Tại châu Âu, mức tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu dự kiến sẽ tăng từ 62TWh lên hơn 150TWh[29]. Tuy nhiên, AI cũng đang góp phần tích cực vào việc giảm phát thải, với tiềm năng giảm khoảng 1.8 GtCO2e hàng năm trong ngành điện thông qua việc tối ưu hóa năng lượng tái tạo[30].

[1] https://about.bnef.com/blog/global-investment-in-the-energy-transition-exceeded-2-trillion-for-the-first-time-in-2024-according-to-bloombergnef-report/

[2] https://press.spglobal.com/2025-01-13-S-P-Global-Commodity-Insights-Predicts-a-Transformative-Shift-as-Investments-in-Cleantech-Outpace-Fossil-Fuels-for-the-First-Time

[3] https://carboncredits.com/2025-the-year-clean-energy-dominates-with-record-670-billion-investment-trumping-oil-gas/

[4] https://www.irena.org/News/pressreleases/2024/Oct/Global-Goal-of-Tripling-Renewables-Needs-USD-1-point-5-Trillion-Investment-Per-Year

[5] https://carboncredits.com/2025-the-year-clean-energy-dominates-with-record-670-billion-investment-trumping-oil-gas/

[6] https://vietnordic.com/2024/07/chinh-phu-dan-mach-ra-mat-chuong-trinh-dau-tu-xanh/

[7] https://vneconomy.vn/techconnect/dan-mach-tai-tro-10-trieu-usd-giup-viet-nam-xanh-hoa-nganh-nang-luong.htm

[8] https://www.sbv.gov.vn/webcenter/portal/vi/links/cm255?dDocName=SBV620618

[9] https://tapchitaichinh.vn/trai-phieu-xanh-tiep-nhien-lieu-cho-su-phat-trien-ben-vung.html

[10] https://www.spglobal.com/commodity-insights/en/news-research/latest-news/electric-power/122424-commodities-2025-solar-power-to-lead-us-clean-energy-capacity-additions

[11] https://www.utilitydive.com/news/inflation-reduction-act-return-trillion-taxpayer-investment/736212/

[12] https://www.weforum.org/stories/2023/08/inflation-reduction-act-one-year-green-jobs/

[13] https://vneconomy.vn/nganh-cong-nghe-thong-tin-du-bao-thu-ve-hang-ty-usd-goi-ten-ba-co-phieu-rat-tiem-nang.htm

[14] https://economica.vn/news/detail/unprecedented-levels-of-net-zero-investment-opportunities-in-vietnam/2532

[15] https://vneconomy.vn/vietnams-renewable-energy-holds-significant-growth-potential.htm

[16] https://ikinews.climatechange.vn/national-green-growth-strategy-issued/

[17] https://www.vietnam-briefing.com/news/vietnams-national-green-growth-strategy-unpacked.html/

[18] https://en.evn.com.vn/d6/news/Roadmap-for-2021-2030-national-electricity-development-plan-approved-66-163-4025.aspx

[19] https://www.vietnam-briefing.com/news/vietnams-economic-outlook-for-2025-push-for-digitalization-and-sustainability.html/

[20] https://vnexpress.net/viet-nam-tang-gap-doi-cong-trinh-xanh-trong-2024-4847323.html

[21] https://doanhnghieptiepthi.vn/viet-nam-co-559-cong-trinh-dat-chung-nhan-xanh-161250212203315242.htm

[22] https://www.evn.com.vn/d/vi-VN/news/Chuyen-doi-kinh-te-xanh-tai-Viet-Nam-nam-2024-va-xu-huong-nam-2025-60-635-501021

[23] https://tienphong.vn/ngan-hang-viet-va-mot-thap-ky-no-luc-mo-cua-trai-phieu-xanh-post1708181.tpo

[24] https://www.woodmac.com/news/opinion/hydrogen-2025-outlook/

[25] https://www.inkwoodresearch.com/reports/green-hydrogen-market/

[26] https://asianbusinessreview.com/news/long-duration-energy-storage-double-in-2025

[27] https://www.thebatteryshow.asia/energy-storage-solutions-in-2025-whats-new/

[28] https://www.goldmansachs.com/insights/articles/AI-poised-to-drive-160-increase-in-power-demand

[29] https://datacentremagazine.com/data-centres/global-ai-boom-to-triple-eu-data-centre-energy-use-by-2030

[30] https://www.weforum.org/stories/2025/01/artificial-intelligence-climate-transition-drive-growth/

Nguyễn Nhiều Lộc

FILI - 12:00:00 08/03/2025